چاپ

عصر قم - نشست علمی "نظریه فرهنگ" و نشست هم اندیشی "روش شناسی تفسیر فرهنگی قرآن" با هدف تبیین چیستی فرهنگ و بررسی مقوله فرهنگ از نظر علوم مختلف و همچنین روش شناسی تفسیر فرهنگی قرآن کریم در قم برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایسنا منطقه قم، دکتر احمد پاکتچی عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) در این دو نشست علمی که به طور جداگانه در سالن علامه طباطبایی در مرکز همایش های غدیر قم برگزار شد، در خصوص موضوع نظریه فرهنگ عنوان کرد: فرهنگ به عنوان یک واقعیت خارجی وجود دارد و فرهنگ در کشورهای مختلف با هم تفاوت دارد. هر کس با نگرش و ویژگی ها و دیدگاههای خود به سمت فرهنگ گرایش پیدا می کند و مقوله فرهنگ را مورد بررسی و مطالعه قرار می دهد.
وی اظهار کرد: همچنین از طریق علوم مختلف می توان به سمت فرهنگ رفت و آن را مورد واکاوری قرار داد و این حرکت از سمت علم به طرف فرهنگ، دارای منطق است.
پاکتچی بیان کرد: مقوله فرهنگ از نظر علوم اسلامی نیز مورد توجه قرار گرفته است و اگر از این منظر مورد تبیین قرار گیرد می تواند به بسیاری از پرسشها و سولات در حوزه دین و فرهنگ پاسخ گوید.
وی گفت: تکیه بر مطالعه فرهنگ، هم بر روی رویدادهایی است که اتفاق افتاده است و هم خلاء هایی که وجود دارد و رویدادهایی که هنوز تحقق نیافته است.
عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) افزود: بخشی از فرهنگ به فلسفه برمی گردد و فیلسوفان بزرگی در تاریخ به سمت نظریه فرهنگ رفته و درگیر این مقوله مهم شده اند. برخی از فیلسوفان، فرهنگ را رفتارشناسی اجتماعی می دانند و بر اساس رفتار، فرهنگ را تعریف می کنند، برای نمونه رفتاری مانند جوگرفتگی این گونه تعریف می شود که از فرد رفتاری سر می زند که در چارچوب شخصیتی وی قابل انتظار نبوده است.
این استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: حتی از نظر برخی از فیلسوفان در رابطه با فرهنگ، بین رفتارهای فردی و اجتماعی یک فرد نیز تفاوت وجود دارد.
وی گفت: یکی از آثار معروف فیلسوفان فرانسوی در باب فرهنگ، کتاب روانشناسی توده هاست، کتابی که رفتارها را بر اثر فرهنگ تشریح می کند، این اثر قبل از شکل گیری علم روانشناسی تالیف می شود و به خوبی به تشریح فرهنگ ها و رفتارهای ناشی از آن می پردازد.
عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) عنوان کرد: یکی دیگر از ابعاد مهم، رویکرد زیست شناختی فرهنگ است، برخی زندگی زیست شناختی را در تقابل با فرهنگ دانسته و برخی آن را در شکل گیری فرهنگ دخیل می دانند.
وی اظهار کرد: برای شناخت فرهنگ به زبان فلسفه، زبان شناختی، نشانه شناسی و زیست شناختی نیاز داریم، با حرکت علم به سوی فرهنگ، علمی به نام فرهنگ شناسی شکل گرفته است.
عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) افزود: بسیاری از دانشمندان، نظریه های فرهنگ شناسی را غربی می دانند در حالی که فرهنگ در بسیاری از کشورهای جهان مورد بررسی های علمی قرار گرفته و آثار با ارزشی وجود دارد.
وی بیان کرد: در برخی از کشورها مانند اسپانیا و پرتقال در تعاریف مربوط به فرهنگ،قرابت ها و نزدیکی خاصی بین آنها و ایران می دانیم و در برخی از کشورها مانند خاور دور و جهان عرب و عثمانی و ترکیه،نظریه های ارزشمندی در تعریف فرهنگ وجود دارد.
پاکتچی عنوان کرد: بنده با تحقیقات گسترده از برهه تاریخی در 100 سال اخیر تا کنون نام 83 دانشمند و اندیشمند جهانی را یافت کرده ام که آثاری در رابطه با فرهنگ دارند،و از ذخیره های اجتماعی تحت عنوان فرهنگ یاد می کنند.
وی اظهار کرد: فرهنگ همان گونه که قابل انتقال است، آموزش دادنی و آموختنی نیز هست، می توان حتی عرف عام جامعه را با فرهنگ های دیگر تغییر داد، در برخی از کشورها مانند هندوستان عرف عام همچنان وجود دارد اما در ایران شاهد دوگانگی در فرهنگ هستیم.
عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) یادآور شد: در این دوگانگی به دنبال فرهنگ جدید و مدرن هستیم و هم فرهنگ سنتی را حمل می کنیم.
وی بیان کرد: در حوزه تغییر فرهنگ باید انسانی متعادل تر شکل بگیرد در این مسیر فرهنگ مقوله ای است که طبقه بندی می شود و با مفصل بندی می توان به افکار مخاطب نظم دهد و این از ویژگی های مهم فرهنگ است.
دکتر احمد پاکتچی در موضوع "روش شناسی تفسیر فرهنگی قرآن" نیز عنوان کرد: روش های مختلفی در تفسیر قرآن کریم وجود دارد و تفسیر فرهنگی قرآن کریم یکی از این روش های مهم به شمار می رود.
عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) افزود: در این روش، تفسیر قرآن کریم به گونه ای انجام می شود که در آن تاثیری که در فرهنگ جامعه دارد مورد ارزیابی قرار می گیرد.
وی اظهار داشت: قرآن کریم کتابی جامع و کامل و برای همه دوران های تاریخی است و اثر بسیار زیادی بر روی فرهنگ دارد. با علوم انسان شناسی، انسان شناسی فرهنگی و علوم اجتماعی می توان روش شناسی تفسیر فرهنگی این کتاب آسمانی را مورد بررسی قرار داد.
وی عنوان کرد: روش های شکل گرفته در مطالعه فرهنگ شناسی80 سال سابقه دارد همچنین با استناد بر علم ترجمه شناسی می توان در باب روش شناسی تفسیر فرهنگی قرآن ورود پیدا کرد.
این استاد حوزه و دانشگاه گفت: در تفسیر قرآن کریم، مسائل فرهنگی دارای اهمیت زیادی است و قرآن کریم می خواهد فرهنگ انسان ها را متعالی کند.
وی افزود: با مطالعه دقیق تفسیر فرهنگی قرآن کریم، بسیاری از موضوعاتی که در قرآن کریم وجود دارد و در نگاهی سطحی به نظر می رسد برای دوران ما نبوده است، روشن و شفاف و کاربردی می شود.
وی اظهار کرد: قرآن کریم، نیازها را به خوبی می شناسد و با نشان دادن فرهنگ های مختلف در طول تاریخ، یک فرهنگ متعالی را معرفی می کند. ما در تفسیر قرآن کریم از زیست جهان خودمان به سمت متن و از متن به سمت زیست جهان می رویم و در این حرکت، می توان بسیاری از مسائل را حل کرد.
وی بیان کرد: قران با لسان قوم صحبت کرده است و فرهنگ های مختلفی را به ما معرفی می کند، در تفسیر ما متن را مرجع یابی می کنیم و مرجع را با متن خوانش می کنیم.
این استاد حوزه و دانشگاه عنوان کرد: در متن و مرجع یابی قرآن کریم نیز قواعدی را استخراج می کنیم که در زندگی امروز ما اثر گذار است و فقظ مربوط به یک دوران خاص نیست.
وی اظهار کرد: برخی از کج فهمی ها موجب می شود در ترجمه قرآن به زبان دیگر، متوجه بار فرهنگی مسائل نشویم و در واقع ما زبان فرهنگ را متوجه نمی شویم و این نقص از سوی ماست.
در این نشست علمی حجت الاسلام حبیب بابایی دبیر علمی نشست عنوان کرد: 3 سال است که موضوع قران و تمدن را مورد ارزیابی قرار داده ایم و پیرامون مسائل مهمی نشست های علمی برگزار شده است.
وی اظهار کرد: مجموعه ای علمی از برگزاری این نشست ها به عنوان پروژه ای علمی و پژوهشی گردآوری شده است که 1 خرداد ماه مصادف با 16 رمضان این اثر به عنوان فاز نخست رونمایی می شود، مهم ترین رویکرد ما فرهنگ است و ما اصرار نداریم پیوندی میان فرهنگ و تمدن ایجاد کنیم.
گفتنی است این نشست علمی از سوی دفتر تبلیغات اسلامی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و دانشگاه باقرالعلوم و گروه مطالعات فرهنگ تمدنی برگزار شد.
انتهای پیام