عصرقم- روز 11 شعبان
مصادف با ولادت حضرت علی اکبر(ع)، جوان کربلا، در تقویم ما ایرانیان به نام
روز جوان نامگذاری شده است. شاید این روز بهترین بهانه برای بررسی مسائل
جوانان باشد، یکی از این‌ها مسئله "اعتماد به نفس" در جوانان است.
برای برسی مسئله "اعتماد به نفس در جوانان" به یک کارشناس مذهبی دارای دکترای روانشناسی مراجعه کرده ایم.
حجت‌الاسلام والمسلمین دکترعلیرضا فاضلی مهرآبادی در خصوص مسئله اعتماد به نفس جوانان عنوان کرد:
ابتدا باید یک تعریف مشخص از اعتماد به نفس داشته باشیم، اعتماد به نفس
یعنی فرد نسبت به توانمندی‌های خودباور داشته و به واسطه این توانمدی‌ها با
مشکلات و چالش‌های روزانه زندگی مواجه شده و برای حل آن‌ها تلاش کند.
وی افزود: امروزه برخی افراد وجود دارند که یا دچار غرور بی‌جا و اصطلاحا اعتماد به نفس کاذب و یا دچار خود کم‌بینی هستند.
خانواده؛ عامل ایجاد اعتماد به نفس
این کارشناس مذهبی گفت: ریشه ایجاد اعتماد به نفس درخانواده و
از دوران کودکی شکل می‌گیرد، وقتی فرد به سن جوانی می‌رسد در واقع شخصیت او
شکل گرفته و برای نهادینه کردن اعتماد به نفس در افراد باید از دوران
کودکی آن‌ها شروع کرد.
وی بیان کرد: مسئله بعدی موثر در اعتماد به نفس جوان، الگوگیری
جوان است، باید یک الگو متناسب با توانمندی‌های فرد به او معرفی شود، به
عنوان مثال شخصی با ضریب هوشی 160 را نمی‌توان به عنوان الگو به جوانی با
ضریب هوشی 120 معرفی کرد.
جنبه‌های مثبت وجودی جوان را به وی معرفی کنید
فاضلی ادامه داد: راه سوم ایجاد اعتماد به نفس، به خانواده،
اطرافیان و دوستان جوان برمی‌گردد، این افراد باید جنبه‌های مثبت وجودی
جوان را به وی معرفی کرده و نشان بدهند.
وی در خصوص راه‌کار چهارم ایجاد اعتماد به نفس اظهار کرد: باید
از جوان بخواهیم که وارد میدان عمل شده و توانمندی خود را در عمل ثابت کند،
یعنی شرایطی برای وی فراهم کنیم تا توانمندی خود را به نمایش بگذارد، طبق
تحقیقات روانشناسی، هیچ چیز اعتماد به نفس فرد را افزایش نمی‌دهد مگر اینکه
فرد خودش آن کار را انجام بدهد و در واقع بر اساس تجربیات شخصی به اعتماد
به نفس برسد، به عنوان مثال اگر شخصی توانایی مجری گری را داشته باشد تا
زمانی که موفقیت خود را در انجام کار اجرا ابتدا برای یک جمع کوچک نبیند و
تجربه نکند، این مسئله را باور نمی‌کند.
چگونه جوانان را با عرق ملی تربیت کنیم؟
این دکتر روانشناس در رابطه با تعریف اعتماد به نفس ملی بیان
کرد: اعتماد به نفس ملی یعنی تکیه بر توانمندی‌های ملیت ایرانی، آگاهی به
نقاط ضعف و تلاش برای برطرف کردن آن‌ها با انگیزه و امید.
وی با بیان اینکه اعتماد به نفس ملی یک بحث جدی در
سیاستگذاری‌های کلان هر جامعه محسوب می‌شود، عنوان کرد: اولین نکته در
ایجاد اعتماد به نفس ملی در جوانان این است که جوانان باید به سمت مطالعه و
تحقیق تاریخ موفقیت‌های ملی و مذهبی کشور خود بروند.
مطالعه تاریخ همراه با تامل و تحقیق
فاضلی خاطرنشان کرد: برای اینکه جوانان در این زمینه دچار غرور
کاذب نشوند باید به این مسئله توجه داشته باشند که به عنوان مثال شخصی
مانند امیرکبیر که از وی به عنوان یک فرد تاثیرگذار در تاریخ کشور و موفق و
نیکنام یاد می‌شود، چگونه توانست به این موقعیت برسد، امیرکبیر در ابتدا
فرزند یک آشپز بود و با تلاش توانست به صدراعظمی یک کشور برسد، پس مطالعه
تاریخ کشور به تنهایی ممکن است حتی آسیب‌زا هم باشد و در کنار مطالعه تامل و
تحقیق هم لازم است.
ارائه الگوهای بومی به جوانان
این کارشناس مذهبی گفت: مسئله دوم ارائه الگوهای مناسب و بومی
به جوانان است، الگوهایی که به ملیت و مذهب خود هر جای دنیا که باشند،
افتخار می‌کنند، باید توجه کرد که هر چقدر این الگوها معاصرتر و در
دسترس‌تر باشند تاثیر بیشتری بر جوانان دارند.
وی بیان کرد: به عنوان مثال می‌توان دانشمندان یا افراد بزرگ هر
حوزه را معرفی کرد مانند پروفسور سمیعی که در دنیا در حوزه پزشکی شناخته
شده هستند و یا امام خمینی (ره) که توانستد انقلابی در یک کشوری که سال‌ها
حکومت پادشاهی داشت، ایجاد کنند.
فاضلی ادامه داد: نکنه سوم بحث خانواده است، باید دید که در
فضای خانواده چقدر به اعتماد به نفس ملی و مذهبی اهمیت داده می‌شود،
خانواده دائم در حال انتقاد از وضعیت موجود در کشور است یا نقاط مثبت را هم
برجسته می‌کند، مثلا موقع خرید بیشتر به سمت کالای داخلی می‌رود یا فقط از
کالای مارک استفاده می‌کند و یا زمانی که می‌خواهد از موفقیت صحبت کند،
آیا فقط کشورهای دیگر را مثال می‌زند؟
نقش رسانه در ایجاد اعتماد به نفس ملی
وی تصریح کرد: مسئله چهارم مرور، تکرار و نشان دادن موفقیت‌ها
به وسیله رسانه است، رسانه باید واقعیت‌ها را به صورت کامل و درست نشان
بدهد و در این زمینه دچار افراط نشود، باید موفقیت جوان ایرانی در
زمینه‌های مختلف مانند علمی، ورزشی، فرهنگی و ... نشان داده شود، آیا
امروزه رسانه آنقدری که به مسائل و موفقیت‌های ورزشی بها می‌دهد به دیگر
موفقیت‌ها هم توجه دارد؟
این روانشناس گفت: نکته آخر مسئله سیستم آموزشی، معلمان و
اساتید است، آیا در کلاس‌های درس برای جوانان و نوجوانان از موفقیت‌ها حرفی
زده می‌شود و به این نکته پرداخته می‌شود و یا معلم و استاد به حرف‌های
خود اعتقادی دارند یا خیر؟