چاپ

عصر قم - قم - توقف طرح احداث مونوریل در قم با وجود صرف میلیاردها تومان هزینه، بار دیگر نشان داد مهمترین عامل برای اجرای موفق طرح های عمرانی داشتن مطالعات کارشناسی و کنار گذاشتن نگاه شخص محور است.
در سال های اخیر احداث مونوریل در قم به یکی از بحث برانگیزترین طرح های عمرانی کشور تبدیل شده است و بسیاری از مسئولان و کارشناسان اعتقاد دارند این طرح از ابتدا بدون انجام مطالعات لازم و توجیه اقتصادی اجرا شده و حتی در صورت نهایی شدن هم نمی تواند نقش موثری در کاهش بار ترافیکی شهر داشته باشد.
اجرای طرح مونوریل قم از سال 1389 در بستر رودخانه قمرود قم آغاز شد که مرحله نخست این طرح از پارک سوار شمالی قم تا مصلای قدس است.
در طول مسیر 6.8 کلیومتری مرحله نخست طرح مونوریل قم، هشت ایستگاه از جمله ایستگاه پایانه، فرهنگیان، امام موسی صدر، پل رضوی، پل شهید رجایی، شهید مطهری، مطهر و مصلا در نظر گرفته شده است.
یکی از مهمترین مشکل های اجرای طرح احداث مونوریل در قم، هزینه بسیار بالای آن است که موجب شده هیچ ارگان دولتی و یا خصوصی توان برعهده گرفتن مسئولیت آن را نداشته باشد؛ به گفته کارشناسان حتی اگر قرار باشد تنها بخش کوچکی از این طرح به بهره برداری برسد به بیش از 110 میلیارد تومان اعتبار نیاز است؛ رقمی که با آن می توان در عمل بسیاری از مشکل های جاری شهر قم را حل کرد و صرف آن برای تکمیل مونوریل، فایده چندانی برای شهروندان قمی نخواهد داشت.
بسیاری از مسئولان استان در اظهار نظرهای خود پیرامون روند شکل گیری طرح احداث مونوریل در شهر قم، علت را در وجود نگاه «شخص محوری» و نبود مطالعات کارشناسی مورد نیاز خلاصه و بیان می کنند، از ابتدا مشخص بود که این طرح با صرف هزینه های کلان، تناسب چندانی با شهر قم و وضعیت ترافیکی آن نداشته و نمی تواند دستاورد قابل توجهی به همراه داشته باشد.
به هر حال امروز مونوریل به عنوان یک طرح عمرانی نیمه تمام در مقابل چشم مسئولان و مردم قم همچون آینه عبرت خودنمایی می کند، اما هنوز هیچ راهکار عملی برای ادامه ساخت و یا جمع آوری سازه های آن ارائه نشده است و با وجود پیگیری های ملی و استانی از سوی مسئولان و مردم این وضعیت همچنان ادامه دارد.
** مونوریل داستانی غم انگیز در شهر قم
در همین رابطه در گفت و گو با مسئولان استان به بررسی آخرین وضعیت اجرای طرح مونوریل در شهر قم پرداخت؛ استاندار قم دراین رابطه گفت: مونوریل قم داستان غم انگیزی است و اکنون برای جلوگیری از ضررهای بیشتر، ادامه ساخت آن متوقف شده است تا تصمیم گیری های کارشناسی در خصوص آن ارائه شود.
سید مهدی صادقی افزود: اکنون مسیر مونوریل از 18 کیلومتر به 4.7 کیلومتر کاهش یافته و هیچ تصمیم جدیدی در این خصوص گرفته نشده است، تنها در جلسه های کارشناسی قرار بر آن شد که تکلیف طرح زودتر روشن شود.
وی ادامه داد: حتی اگر قرار باشد 4.7 کیلومتر از خط مونوریل قم افتتاح شود به بیش از 110 میلیارد تومان اعتبار نیاز است که در حال حاضر نه دولت، نه شهرداری و نه بخش خصوصی، به دلیل هزینه های سنگین، آماده ورود به آن نیست.
صادقی افزود: یکی از اقدام هایی که در استانداری قم صورت گرفت بازگرداندن خط «بی» مترو قم به مصوبه های عمرانی استان بود که در گذشته به دلیل ایجاد مونوریل حذف شده بود.
وی بیان کرد: مونوریل و فرودگاه مشکل هایی بودند که سایرین ایجاد کردند و ما امروز باید در خصوص آن اظهار نظر کنیم.
معاون عمرانی استاندار نیز در خصوص مونوریل قم گفت: این طرح وصله ناجور برای شهر قم است که چه ادامه آن و چه جمع آوری خطوطی که ایجاد شده هزینه بر و دارای زیان بسیار است و حتی در صورت اجرا شدن هم مشکلی از ترافیک شهر کم نمی کند.
محسن بهشتی افزود: 220 میلیارد تومان اعتباری که برای این طرح اختصاص یافته همه با هزینه ملت است و جمع آوری ستون های منوریل از سطح شهر، تبعات اجتماعی درپی دارد.
** احداث مونوریل توجیه اقتصادی ندارد
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی قم نیز در این رابطه بیان کرد: طرح های نیمه تمامی در قم وجود دارد که برای سرمایه گذار جاذبه اقتصادی ندارد از جمله مونوریل که دولت تمایل به ادامه آن ندارد و بخش خصوصی نیز حاضر به انجام آن نیست.
سید حسن رضوی ادامه داد: مونوریل در استان قم با نگاه شخص محوری جلو رفت و اگر به جای آن برای مترو سرمایه گذاری صورت می گرفت بسیار بهتر بود، طرح مونوریل در قم به عنوان یک سازه غیرفعال مطرح است که در صورت ساخت هم توجیه اقتصادی ندارد.
** مونوریل قم باید هرچه سریع تر تعیین تکلیف شود
نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی نیز با تاکید بر این که باید تکلیف طرح مونوریل برای مردم قم مشخص شود، تصریح کرد: در لایحه بودجه سال 97 برای هر استانی، اعتباری در راستای توسعه و تکمیل طرح های نیمه تمام اختصاص یافته که برای استان قم از این محل 670 میلیارد ریال در نظر گرفته شده است.
احمد امیرآبادی فراهانی اضافه کرد: از این میزان 200 میلیارد ریال به سازمان قطار شهری اختصاص می یابد که شورای سازمان قطار شهری قم باید با بررسی های کارشناسی تکلیف مونوریل که چند سال است نیمه تمام باقی مانده و همیشه مورد سوال مردم می باشد را به سرانجام قطعی برساند.
** مونوریل قم بدون مطالعه اجرایی شده است
شهردار قم نیز پیرامون آخرین وضعیت احداث مونوریل در این شهر گفت: درحال حاضر با توجه به این که دولت هزینه‌ های زیادی برای مونوریل انجام داده است، نمی توان آن را رها کرد، تنها راه حل این است که مونوریل را در ظرفیت های ویژه ای همچون گردشگری به کار بگیریم.
مرتضی سقائیان نژاد افزود: اقدام های فنی در طرح مونوریل تقریبا به اتمام رسیده و خط آن از 6.7 کیلومتر به 4.7 کیلومتر کاهش پیدا کرده است.
وی تصریح کرد: اگر مباحث اعتباری و حقوقی طرح مونوریل رفع شود می توان آن را تکمیل کرده و در اختیار شهروندان قرار داد.
آنچه بیان شد نشان می دهد برای اجرای یک طرح موفق عمرانی تنها اختصاص بودجه های کلان در این وضعیت سخت اقتصادی کافی نیست و حتی اگر با وجود تنگناهای شدید مالی و اداری، بودجه ای میلیاردی برای طرحی اختصاص داده شود اما برای اجرای آن مطالعات پیمایشی لازم صورت نگرفته و نگاه شخص محوری بر نگاه کارشناسی حاکم باشد، نتیجه ای جز توقف طرح متصور نیست و این به معنای هدر رفتن سرمایه ملی مردم با وجود مشکل های بسیاری است که هر کدام از آن ها را می توان با اندکی تفکر و با صرف هزینه های بسیار کمتر برطرف کرد.