چاپ

قم آنلاین - قم - مدیر حوزه های علمیه با بیان این که فرهنگ سازی باید با فقه آمیخته شود، گفت: می توان بابی برای «فقه فرهنگ» در کتاب ها و ابواب فقهی باز کرد که فقیهان به آن بپردازند.
به گزارش ایرنا، آیت الله علیرضا اعرافی روز شنبه در «همایش بین المللی جریان شناسی فرهنگی در عرصه بین الملل» در مجتمع آموزش عالی امام خمینی قم، اضافه کرد: هم در حوزه فقهی و هم کلامی، فلسفی و حدیثی کمتر به مسائل فرهنگ شناسی پرداخته ایم که باید توسعه پیدا کند.
وی با بیان این که باید این ظرفیت به وجود بیاید که حوزه ای نو و کتابی جدید در حوزه فرهنگ و تمدن تولید شود افزود: در رشته سازی جامعه المصطفی العالمیه که در طرح تحول به 400 رشته رسیده است، نیز باید به فرهنگ شناسی توجه بیشتری کنیم.
اعرافی گفت: باید توجه داشته باشیم که تعامل و تقابل فرهنگی یا تعامل و تقابل تمدنی مقوله ای است که جای کار دارد و ما معتقد به تعامل فرهنگی هستیم که بر یک اصول و الگوهایی استوار می باشد.
وی با بیان این که لازم است اساس زندگی بشر بر یک تعامل میان فرهنگی استوار شود، گفت: این گنجایش و ظرفیت در نظام کلان المصطفی پدید آمده است که افراد در مذاهب مختلف خود تحصیل کنند و از این که ادبیات و منطق صحیح انسانی برای تعامل فرهنگی استفاده شود، استقبال می کنیم.
وی گفت: حرکت بشر در طول تاریخ در بستر فرهنگ ها بوده است و انسان و فرهنگ 2 مقوله ای می باشند که دائم در داد و ستد هستند، ولی انسان مقهور فرهنگ نیست، بلکه انسان بهره گیر و تغییردهنده فرهنگ است.
امام جمعه موقت قم تصریح کرد: فرهنگ در انواع هنرها، فناوری ها و دانش ها تجلی پیدا می‌ کند و نیز از سوی دیگر وقتی از فرهنگ سخن می گوییم، باید بدانیم فرهنگ دستاورد بشر و در عین حال عاملی تاثیرگذار و تاثیرپذیر در انسان چه در قالب فرد و چه در قالب جامعه است.
وی به طبقه بندی فرهنگ اشاره و اظهار کرد: فرهنگ دارای یک ملاک مطلق نیست؛ جای انسان در این طبقات فرهنگی یک دست و غیرمتغیر نیست، بلکه یک انسان می تواند در آن واحد از منظرهای مختلف در جایگاه های گوناگون از فرهنگ ها قرار بگیرد.
اعرافی گفت: فرهنگ ثابت یا متغیر است و نمی توان به آسانی فرهنگ را تغییر داد، ولی قابل مهندسی است، از این رو فرهنگ با وجود این که ثابت، پایدار و اثرگذار است؛ در عین حال تغییرپذیر هم می باشد.
وی افزود: تغییر فرهنگ با این هویت جمعی کار دشوار و سنگینی است، چراکه فرهنگ انسان های زیادی را زیر پوشش خود قرار می دهد و برای تغییر آن باید نخبگان و گروه های گوناگون حضور داشته باشند.
وی گفت: در برابر این منطق همان منطق سلطه جویانه ای است که می گوید، حتی خرده فرهنگ های رایج در برخی جوامع باید تسری پیدا کند که این را قبول نداریم و آن را نوعی سلطه جویی فرهنگی می دانیم.
رئیس جامعه المصطفی العالمیه اظهار کرد: از محققان می خواهیم در تدوین یک سند جامع فرهنگ شناسی ناظر به حوزه های مطالعاتی، رشته ها و مقوله های مرتبط با آن تلاش کنند و امیدواریم که این همایش قدمی برای دستیابی به یک سند جامع باشد.
وی گفت: معتقد به یک تعامل فرهنگی هستیم و این تعامل بر یک اصول و الگوهایی استوار است و تقابل و رویارویی را در شرایط اضطراری که دیگران به تعامل پایبند نباشند، به عنوان یک استثنا و تبصره می پذیریم.
اعرافی همچنین تصریح کرد: جریان شناسی فرهنگی موضوع مطالعه بین رشته ای است و حوزه فرهنگ شناسی کاملا با همه رشته های علمی دیگر در ارتباط می باشد.
وی اضافه کرد: همه رشته های ما پیوست فرهنگ شناسی لازم دارند و باید در همه رشته ها رویکرد فرهنگ شناسی ایجاد شود، از این رو با وجود حوزه مطالعاتی متنوع، باید به سمتی برویم که پایان نامه های متعدد، مجله ها و رشته های متنوع برای فرهنگ شناسی پایه ریزی کنیم.
وی همچنین، با بیان این که ما دارای منطق و اصول انسانی بسیار قابل دفاع هستیم، گفت: در حساس ترین مقوله تقابل جهان اسلام و به یک معنا شرق با سلطه استکباری، قصه اسراییل است، به عنوان یک دولتی که از اساس غاصب است.
وی افزود: در همان جا هم ما منطق داریم، منطق ما هم این است که صاحبان این سرزمین مورد مراجعه قرار بگیرند و در یک همه پرسی نظام خودشان را مشخص کنند، همه آنهایی که به آن جا تعلق داشتند، مبنای یک نظرخواهی نظامات اجتماعی و سیاسی شان قرار بگیرند، اما وقتی که دیگران به آن تن نمی دهند، آن وقت مقاومت را مشروع می دانیم، دفاع را دفاع انسانی می دانیم.
** معاون ارتباطات و بین الملل جامعه المصطفی العالمیه نیز در این همایش گفت: اگر بخواهیم جریان شناسی فرهنگی را در فضای بین الملل دنبال کنیم، در ابتدا باید تعریفی از فرهنگ و تمدن داشته باشیم.
حجت الاسلام والمسلمین محسن قنبری افزود: هویت، فرهنگی است که باعث جریان سازی در دنیا شده و فرهنگ، همه بُعدهای زیست جمعی انسان را شامل می شود و فرهنگ در گذر زمان و تاریخ شکل می گیرد که تمدن نمای بیرونی آن است و در کالبد اجتماعی و بُعد سخت افزاری زندگی بشری خود را نشان می دهد.
وی ادامه داد: اگر این گونه فرهنگ و تمدن را دیدیم که همه بُعدهای زندگی بشری را شامل می شود، یک «برون داد» دارد که از آن به عنوان هویت فرهنگی
ملل یاد می شود و «کیستی» انسان را در همه دوران نشان می دهد.
معاون ارتباطات و بین الملل جامعه المصطفی العالمیه خاطرنشان کرد: همین هویت فرهنگ، باعث رشد و حرکت انسان ها می شود و جریان های فرهنگی را می سازد.
قنبری در بخش دیگر سخنان خود، اظهار کرد: فضاهای مجازی و شبکه های اجتماعی، هویت جدیدی را به بشر امروز داده اند و انسان، یک هویت مجازی در این گروه ها می یابد.
** مسئول همایش بین المللی جریان شناسی فرهنگی در عرصه بین الملل نیز در این همایش، درباره چرایی فرهنگی در عرصه بین الملل گفت: در جهان امروز وضعیت فرهنگی چند ویژگی بارز پیدا کرده که خصوصیت نخست آن، اشتراک گذاری فرهنگ هاست.
حجت الاسلام والمسلمین علی عرب خراسانی با بیان این که باید بدانیم که امروزه فرهنگ در جهان به اشتراک گذارده می شود، افزود: در حال حاضر ارتباط بین فرهنگ از راه های گوناگون افزایش یافته است و همانند گذشته فضاهای ارتباطی بسته و محدود نیست، از این رو اثرپذیریری فرهنگ ها از یکدیگر نسبت به گذشته بیشتر شده است.
مدیر موسسه زبان و فرهنگ شناسی، با تاکید بر داشتن راهبرد مناسب در این زمینه گفت: جهان امروز به سوی اجتماع واحد در حال حرکت می باشد و در این اجتماعات بزرگ، سرعتِ تغییر زیاد شده است.
وی با بیان این که در برخورد با این امر، 4 راه پیش رو داریم، افزود: بی تفاوت باشیم، فیلتر کنیم، منفعل باشیم و راه چهارم نیز فعال بودن در این فضا با توجه به پیشینه فرهنگی و تمدنی خود است؛ به همین علت اگر در این فضا فعال نباشیم، ناگزیر منفعل می شویم.
مسئول همایش بین المللی جریان شناسی فرهنگی در عرصه بین الملل خاطرنشان کرد: برای فعال بودن در این حوزه نیازمند شناخت سایر فرهنگ ها هستیم تا بتوانیم با آنان تعامل داشته باشیم.
4 کمیسیون تخصصی و علمی این همایش، 22 مقاله به زبان های فارسی با ارائه 7 مقاله، عربی با ارائه 6 مقاله، فرانسوی با ارائه 5 مقاله و انگلیسی با ارائه 4 مقاله برگزار شد و در ادامه روسای کمیسیون های چهارگانه گزارشی از فعالیت های هر کمیسیون ارائه کردند.
در پایان همایش از پدیدآورندگان 31 مقاله برتر به 10 زبان با حضور آیت الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه های علمیه تقدیر شد.
این همایش به 14 زبانِ فارسی، عربی، انگلیسی، کره ای، ژاپنی، ترکی استانبولی، فرانسوی، آلمانی، ایتالیایی، اردو، روسی، چینی، تایلندی و اندونزیایی اعلام فراخوان داده بود که 260 مقاله به دبیرخانه آن ارسال شد و از این تعداد 200 مقاله مورد پذیرش قرار گرفت و 22 مقاله برتر نیز در همایش مذکور ارائه شد.
7406/ 1175