چاپ

عصرقم- بر فراز گلدسته‌ها و گنبدهای فیروزه‌ای و زیبا، نجوای عاشقانه ای به تو آرامش ارزانی می دهد، این جا خانه هایی بنا شده که ملکوتی و غرق در معنویت اند.

مساجد؛ خانه هایی، به وسعت دریایند که می توان در پناه شان به ساحل آرامش رسید، خانه هایی امن که درب های آن به روی همه گشوده می شود تا فارغ از وابستگی ها و تعلقات، با خود خلوت کنی و ساعاتی به الفتی از جنس نور دست یابی.

چهارگوشه این خانه، تجسم نیایش و بندگی است و در و دیوارش تو را از فرش به عرش می رساند و از عرش به معبود پیوند می دهد. اینجا خلوتکده ای امن است که در آن می توان، اگر ذره ای خلوص داشت، گوهر وجود را به مرز دلدادگی و رهایی رساند. در این خانه های نورانی، بستری برای انسان سازی و وارستگی فراهم و محیطی برای اعتلای انسانیت، کرامت، اخلاق و معنویت ایجاد می شود.

قم به عنوان شهر کریمه اهل بیت(ع)، دارای صدها مسجد است که در این میان برخی از مساجد دارای قدمتی تاریخی و شاخص هستند، تعدادی نیز عمری تا چند دهه دارند و برخی هم در سالهای اخیر تاسیس شده اند،اما هر یک به عنوان پایگاه مهم اجتماعی شناخته می شوند و محلی برای رجوع مردم.

بنای مسجد در شهر و روستا، سنتی حسنه است که در طول تاریخ تاکنون خیرین و واقفین زیادی در ساخت آن سهیم بوده اند و برای خود باقی الصالحاتی ارزشمند و ماندگار برجای گذاشته اند.

مساجد دارای جایگاه والایی در جوامع دینی هستند و بسیاری از فعالیت های مذهبی، فرهنگی و اجتماعی در آن شکل می گیرد و گاه نیز از نظرکارایی، ساختار، معماری و بنا هم مورد توجه غیر مسلمانان و گردشگران جهانی واقع می شوند.

مساجد نقش مهمی در کاهش آسیب های اجتماعی دارند

مرتضی حیدری فرماندار قم در گفت و گو با خبرنگار ایسنا با گرامیداشت روز جهانی مسجد در خصوص نقش مساجد در کاهش آسیب ها و ایجاد نشاط اجتماعی گفت: با توجه به صدور بیانیه گام دوم انقلاب از سوی رهبری به نظر می رسد در فعالیت های مساجد نیز در چله دوم انقلاب باید تجدید نظر کنیم.

وی افزود: از همان بدو شروع انقلاب مسجد به عنوان یک پایگاه اصلی و هماهنگ کننده فعالیت های اجتماعی و فرهنگی نقش والایی داشت و امام خمینی(ره) و رهبری بارها به موضوع اهمیت و تاثیر مسجد بر روی زندگی مردم تاکید داشتند و فتاوای مراجع نیز این است که مسجد را محور همه فعالیت های فرهنگی و اجتماعی و سیاسی قرار دهیم.

بر اساس بیانیه دوم انقلاب، باید بازنگری ویژه ای در مورد فعالیت های مسجد داشت

حیدری اظهار کرد: آن چه به نظر می رسد این است که مسجد در طول انقلاب و جنگ تحمیلی و بعد از آن در مواجهه با تهاجم فرهنگی و مقابله با آسیب های اجتماعی نقش اثرگذاری داشت اما برای توسعه تاثیر مسجد در زندگی مردم با توجه به بیانات رهبری باید یک بازنگری مجدد در مورد فعالیت های مسجد داشته باشیم.

وی بیان کرد:نقش مسجد را در حوزه پرورشی و تعلیم و تربیت باید افزایش دهیم، مسجد در نقاط مختلف کشور همواره در مناسبت ها و اعیاد و مراسم ها و فعالیت های سیاسی تاثیر گذار بوده است.

فرماندار قم در مورد نقش تربیتی مساجد تصریح کرد: پیشنهاد می کنیم در کنار مساجد، مراکزی را همانند مهد کودک ها برای تربیت دینی نونهالان و نسل جدید فراهم کنیم، شایسته مساجد در نظام جمهوری اسلامی است که بتوانند در اوان کودکی که تاثیر گذار ترین و طلایی ترین نقطه زندگیست در تربیت کودک نیز نقش ایفاء کنند.

وی گفت: امید است هیات امنا و متدینین و امامان جماعت نسبت به این امر توجه داشته باشند و تربیت کودک تا 5 سالگی را با محوریت مسجد انجام دهیم تا حرکت بنیادین شکل بگیرد و نسل آینده را متدین و انقلابی بار بیاوریم.

در خصوص نقش تربیتی مساجد، غفلت زیادی کرده ایم

حیدری اظهار کرد: تاکنون در خصوص نقش تربیتی مساجد، غفلت زیادی کرده ایم و از این پس باید با برنامه ای مدون این نقش مهم تربیتی را به ویژه برای کودکان احیا کنیم.

وی ادامه داد: محور فعالیت های مهد کودک ها، عمدتا کسب درآمد است، زندگی امروزی و مشکلات اقتصادی نیز موجب شده بانوان کمتر به مسائل خانه و تربیت فرزند برسند و این امر تا حدی مساله تعلیم و تربیت را با اختلال مواجه می کند.

فرماندار قم بیان کرد: البته باید گفت تا حدی در تعلیم موفق بوده ایم،اما در تربیت همچنان با مشکلاتی مواجه هستیم، وقتی در گیر و دار مشکلات زندگی و کمبود فرصت، کودکان به مهد کودک سپرده می شود باید به نقش مهم این مجموعه ها توجه شود.

وی خاطرنشان کرد:اغلب مهدها دارای محتوای قوی برای تربیت کودکان نیستند، در حالی که منابع ارزشمندی در این مسیر داریم اما از آن به طور کامل استفاده نکردیم و با محتواهای فعلی به تربیت دینی که مد نظرمان است نائل نمی شویم.

حیدری تاکید کرد: مسجد می تواند این خلاء های محتوایی و دینی و تربیتی را پر کند چون پراکندگی مساجد در سطح شهر بنا بر نیاز مردم وجود دارد و جامعه با باورهای خود مسجد را می سازند، باید تلاش کرد مسجد روی تربیت کودکان و نوجوانان نقش مهمی داشته باشد.

620 کانون فرهنگی هنری در بیش از 400 مسجد قم فعال است

حجت الاسلام والمسلمین سعید روحانی مدیر ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد استان قم نیز با اشاره به اینکه در حال حاضر 620 کانون فرهنگی هنری در بیش از 400 مسجد قم فعال است عنوان کرد: مساجد دارای جایگاه مهم اجتماعی هستند و زمینه نشاط اجتماعی و مقابله با آسیب ها و معضلات را فراهم می کنند.

مدیر ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد استان قم افزود: توجه به برنامه های اوقات فراغت در مساجد می تواند بسیاری از نوجوانان و جوانان را از گرایش به آسیب های اجتماعی مصون بدارد.

وی اظهار کرد: متاسفانه بودجه های فرهنگی همواره مظلوم واقع می شوند به خصوص در مورد اجرای برنامه های فرهنگی در مساجد با چنین دغدغه هایی مواجه هستیم و كمتر برای توسعه برنامه های فرهنگی انگیزه وجود دارد.

حجت الاسلام والمسلمین روحانی خاطرنشان کرد: مساجد می توانند در جهت دهی مدیریت جهادی نقش مهمی ایفا کنند، بدون شک بسیاری از مسائل و مشکلات اجتماعی و فرهنگی را می توان از طریق مسجد محوری حل کرد.

وی بیان کرد:غنی سازی اوقات فراغت و توجه به برنامه های فرهنگی و هنری در سطح مساجد موجب جذب مخاطبین زیادی در سنین مختلف خواهد شد،از سوی دیگر با حمایت دستگاههای اجرایی می توان در برگزاری کلاس های مهارتی، آموزشی، و فنی،و تشکیل اتاق فکر و هسته های پژوهشی در داخل مساجد،ظرفیت های فرهنگی و اجتماعی خوبی را برای جوانان فراهم کرد.

تشکیل مشاوره های تخصصی در مساجد امری ضروری است

مدیر ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد استان قم تصریح کرد: امروز جامعه با آسیب های مختلفی همچون اعتیاد، طلاق، فضای مجازی و ماهواره مواجه است که نسل جوان را تهدید می کند و آثار مخربی دارد، اگر مشاوره های تخصصی در مساجد تشکیل شود خانواده ها در برابر بسیاری از این آسیب ها آگاهی لازم را به دست می آورند و با راهکارهای لازم در مقابله با آسیب ها، آشنا می شوند.

وی گفت:در پیوند خانواده و مسجد مسائل مهمی همچون سبک زندگی اسلامی و تحکیم خانواده و همسرداری و مهارت های زندگی و حجاب و عفاف و سواد رسانه ای به خوبی تبیین می شود، در این باره نیاز به برنامه ریزی مدون و هم افزایی همه مسئولان داریم.

مساجد به عنوان محافلی کاملا اجتماعی، نیازهای انسان را مورد توجه قرار می دهد

مرجان انصاری یکی از جامعه شناسان و پژوهشگران در حوزه روانشناسی اجتماعی در مورد نقش مساجد در ایجاد نشاط اجتماعی عنوان کرد: انسان موجودی اجتماعی است و مساجد به عنوان محافلی کاملا اجتماعی، بسیاری از نیازهای انسان را مورد توجه قرار می دهد.

وی اظهار کرد: به لحاظ جامعه شناسی و روانشناسی، اگر فردی در فضایی گسترده همچون شهر یا روستا تنها زندگی کند، بعد از مدتی قطعا دچار اختلال شخصیت می شود؛ حتی اگر همه زمینه های بهداشتی و خورد و خوراک و تفریحی برای او فراهم باشد.

انصاری گفت: چنین فردی بعد از گذشت یک سال گرفتار نوعی از افسردگی و حتی جنون خواهد شد، زیرا ذات انسان برای تعامل عاطفی و کلامی و اشتراک گذاری افکار و درک احساسات و ارتباطات موثر در کارهای جمعی و وحدت اجتماعی و تعامل گروهی خلق شده است.

وی افزود:اگر زندگی اجتماعی، آسیب زا باشد، ما نیز دچار تنش و آسیب می شویم اما اگر اجتماع، نشاط آور و سازنده باشد به تک تک ما احساس امیدواری می دهد.

این جامعه شناس در مورد نقش مهم مساجد در زندگی اجتماعی توضیح داد: مساجد بیش از 1400 سال به عنوان محلی برای گردهمایی و حضور بصری تعیین شده است و همواره آذین و زیبایی مساجد،عزت بخشی به مردم و ایجاد شرایط رفاهی جهت حضور نمازگزاران از اهمیت بالایی برخوردار بوده است.

وی اظهار کرد: بالغ بر 14 قرن است که چنین جایگاه و کرامتی برای مساجد، سینه به سینه و از نسلی به نسل بعد مورد اهتمام و توجه قرار دارد، حتی روایاتی وجود دارد که انجام وقف و بخشیدن مال برای زنده نگاه داشتن مسجد و پرشور کردن صف های نماز و دیدار مسلمانان و با خبری از حال یکدیگر تا چه حد اهمیت دارد.

باید مساجد، محافل سالم و با نشاط و پویا باشد

انصاری بیان کرد: پیامبر اسلام(ص) که خردمند ترین رهبر مذهبی جهان هستند، به این نکته مهم اشراف داشتتد که باید مساجد، محافل سالم و با نشاط و پویا باشد،در مساجد حتی علوم دینی فراگرفته می شد و بسیاری از فعالیت ها در مساجد متمرکز بود.

وی گفت: با چنین ظرفیت هایی، مساجد می توانند به عنوان انجمن های مهم اجتماعی، جوانان را جذب کنند، در محیط امن مسجد می توان بسیاری از آسیب های اجتماعی را ریشه کن کرد و محیطی امن برای افراد آسیب دیده فراهم کرد تا ساعاتی را فارغ از همه غم ها و مشکلات و معضلات در مسجد سپری کنند و با ارزش های اخلاقی و معنوی انس بگیرند.

این جامعه شناس افزود: وقتی بتوان جوانی خسته در بحران بلوغ دارای احساس های زودگذری چون خشم و اندوه را در مسجد پناه داد و برای او ماوایی امن ایجاد کرد و افراد امین، او را در چنین محیطی مورد حمایت قرار دهند و او را یاری و تکریم کنند خود به خود بسیاری از آسیب ها حل شدنی است.

وی اظهار کرد: مساجد می توانند به گونه ای وارد فعالیت های فرهنگی و اجتماعی شوند که در جوانان، ثبات روانی و روحی ایجاد کنند، آنها را به آرامش معنوی و ارزشهای اخلاقی پیوند دهند، زیرا افرادی که در مساجد حضور می یابند عموما افرادی اخلاق مدار و قابل اعتماد هستند و ممکن است با رفتار و منشی نیک، سرنوشت جوانی را متحول کنند.

انصاری تاکید کرد: مسجد باید به گونه ای باشد که حتی انسان هایی که در معرض آسیب بوده اند، در آن جا احساس تسکین و آرامش کنند، در دهه اخیر، بسیاری از مساجد از قالب های سنتی خود خارج شده اند و محیطی اجتماعی و با نشاط برای جوانان فراهم کرده اند که می تواند نوید بخش تحقق بسیاری از اهداف و برنامه ها باشد.

در مساجد کلینیک های تخصصی مشاوره ای ایجاد شود

وی گفت:در برخی از مساجد، سازمان های مردم نهاد در جهت فعالیت های عام المنفعه، حضوری جدی دارند و مشکلات اساسی مردم در دامان مساجد حل می شود در این زمینه می توان با تعامل مراکز علمی و دستگاههای اجرایی، کلینیک های تخصصی مشاوره ای را راه اندازی کرد تا شاهد گره گشایی های جدی از مسائل و معضلات جامعه باشیم.

نباید از نقش مهم اجتماعی و بنیادین مساجد،غفلت کنیم

معصومه ظهیری معاون فرهنگی و تبلیغی حوزه علمیه خواهران نیز با توجه به نقش مهم طلاب و مبلغین در تحقق اهداف فرهنگی و اجتماعی در مساجد عنوان کرد: رویکرد مسجد محوری و ایجاد ارتباط با مردم و ترویج ارزشهای اخلاقی و مقابله جدی با آسیب های اجتماعی همگی دارای ارتباط تنگاتنگی هستند که می توان به وسیله مبلغان، زمینه تحقق آن را فراهم کرد.

معصومه ظهیری اظهار کرد: مسجد، مکانی مهم برای تجمع‎های اجتماعی است و می توان بسیاری از برنامه ها را در آن رقم زد و برای حل معضلات به وسیله ظرفیت های اجتماعی و فرهنگی مساجد، برنامه ریزی کرد.

وی خاطرنشان کرد:نباید از نقش مهم اجتماعی و بنیادین مساجد،غفلت کنیم، هر چه مساجد شهر و روستا بتوانند جوانان و نوجوانان بیشتری را به سمت و سوی خود جذب کنند، به همان میزان محیط اجتماعی امنی در محله ها شکل می گیرد که می تواند اثرگذار و مثمر ثمر باشد.