بزرگنمايي:

عصرقم- حجت‌الاسلام محسن مهاجرنیا در هفتمین نشست کرسی‌های آزاداندیشی مجمع هماهنگی پیروان امام و رهبری استان قم که با موضوع «تبیین بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی» در دانشگاه طلوع مهر قم برگزار شد، گفت: در بیانیه گام دوم، مقام معظم رهبری می‌فرمایند: «انقلاب اسلامی پس از نظام‌سازی به رکود و خموشی دچار نشده و نمی‌شود و میان جوشش انقلابی و نظم سیاسی اجتماعی تضاد و ناسازگاری نمی‌بیند؛ بلکه از نظریه نظام انقلابی تا ابد دفاع می‌کند». این تعبیر، کوتاه اما نغز و پر معنا است و به اعتقاد من همسویی جوشش انقلابی با نظم سیاسی، سند انقلاب اسلامی است که در قالب نظریه نظام انقلابی مطرح شده است.

وی افزود: این رویکرد بدیع که به مثابه یک نظریه ترکیبی است، ناظر به دو نظریه مستقل و در طول هم در علوم سیاسی است. یکی نظریه انقلاب است که به معنای قیام، شورش و دگرگونی بنیادی، خشونت بار و ویرانگر در همه زمینه‌های سیاسی، اجتماعی، اخلاقی، اقتصادی و حقوقی در یک کشور است. عمر هر انقلاب از آغاز فرآیند مبارزه تا سرنگونی نظام سیاسی قبلی و تشکیل نظم سیاسی جدید است.

این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: نظریه دوم، نظریه نظام سیاسی است که به معنای حاکمیت مستقر قانونی و حقوقی یک حکومت در چارچوب یک کشور که توسط مردم به رسمیت شناخته شود؛ در علوم سیاسی غربی «انقلاب» پدیده‌ای عارضی، خلاف اصل و در جامعه غیرقابل اصلاح محقق می‌شود؛ بنابراین هیچگونه قداست و ارزش ذاتی ندارد. اهمیت آن بخاطر تغییر نظام فاسد و ایجاد نظام قانونمند است و به محض تشکیل نظام جدید عمر انقلاب به پایان می‌رسد. لذا، این دو نظریه، هیچ‌گاه نمی‌توانند با هم جمع شوند؛ چون ضد هم هستند و اجتماع ضدین محال است.

وی اظهار داشت: همان‌گونه که در منطق می‌گویند رنگ یک جسم نمی‌تواند در آن واحد هم سفید باشد و هم سیاه. انقلابی‌گری و نظم سیاسی هم ضدین هستند و هیچ‌گاه نمی‌توانند با هم جمع شوند؛ آنچه در بیانیه آمده است نقدی بر این رویکرد مشهور فیلسوفان و جامعه شناسان سیاسی است. در بیانیه گام دوم میان این دو هیچ تضاد و ناسازگاری دیده نمی‌شود و کاملاً در کنار هم و به صورت صفت وموصوف همسو و همروی دارند. برای روشن شدن موضوع، باید مبنای این نظریه را توضیح داد.

حجت الاسلام مهاجرنیا با بیان این‌که برای روشن شدن این مبنا باید انقلابی‌گری را معنا کرد، گفت: براساس مبنای مقام معظم رهبری، انقلابی‌گری پنج مبنا و شاخصه اثباتی دارد: «پایبندی به ارزش‌های اساسی اسلام و انقلاب، تلاش عملی برای رسیدن به این ارزش، پایبندی به اسنقلال کشور، حساسیت در برابر دشمنان و برخورداری از تقوای دینی و سیاسی». این‌ها شاخصه‌ها انقلابی‌گری در معنای ایجابی هستند؛ بنابراین انقلاب فقط معنای سلبی و براندازانه ندارد.

وی در ادامه افزود: اوج انقلابی‌گری در بیانات مقام معظم رهبر، در اصطلاح «آتش‌به‌اختیار بودن» نیروهای انقلابی مطرح شد که در تبیین آن فرمودند: «آتش به اختیار به معنای کار فرهنگی خودجوش و تمیز است. معنی‌اش این است که در تمام کشور، صاحبان اندیشه، فکر و همت، کار را خودشان پیش ببرند، منافذ فرهنگی را بشناسند. آتش به اختیار به معنای ... اینکه نیروهای انقلابی بیش از همه باید مراقب نظم کشور، مراقب آرامش کشور، مراقب عدم سوء استفاده دشمنان از وضعیت کشور، مراقب حفظ قوانین باشند.»

این پژوهشگر مسائل سیاسی اظهار داشت: رهبر معظم انقلاب تصریح دارند که نظم موجود کشور از طریق نیروهای انقلابی باید دوام پیدا کند، شکل بگیرد و حفظ بشود. انقلابی، یعنی قانون‌مند بودن. این همروی میان انقلابی و قانونمندی و نظم در ادبیات رهبری مبنای عقلی و فلسفه سیاسی ایشان است.

وی با بیان این‌که مبنای عقلی دیگری در بیانیه آمده است که توجه به آن اهمیت توصیه‌های هفت گانه بیانیه را دو چندان می‌کند، گفت: مقام معظم رهبری و امام راحل هر دو معتقد به دو قاعده مبنایی ترکیبی هستند.

حجت الاسلام مهاجرنیا در ادامه گفت: یک قاعده می‌گوید: «حفظ نظام از اوجب واجبات است» و قاعده دیگر هم می‌گوید «مقدمه واجب واجب است» در این بیانیه گام دوم به طرق مختلف، بیان شده که این انقلابی که حفظش از اوجب واجبات است به یک سری مقدمات نیاز دارد. ایشان هم در ابتدای بیانیه می‌فرمایند که ما در شرایط خاصی انقلاب کردیم که شناخت آن برای نسل امروز لازم است؛ بنابراین، شناخت گذشته و درس گیری از تجربه‌های نسل اول یکی از مقدمات حفظ نظام است.

وی اظهار کرد: مقدمه دیگر حفظ نظام معنویت و اخلاق است. چون ماهیت انقلاب اسلامی بر اساس ایمان و معنویت و ارزش‌های اخلاقی بنا شده است. دریافت صحیح آن، مراقبت و نگهداری آن، بقاء و استدامه آن به این دو بستگی دارد. پس وجود این دو و پایبندی به آن‌ها از باب مقدمه حفظ نظام جزء الزامات و واجبات انقلاب اسلامی است.

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان این‌که برخلاف کسانی که می‌گویند «انقلاب تنها روی ارزش‌های معنوی و دینی تأکید دارد»، مقام معظم رهبری علم و پژوهش، استقلال و آزادی، عزت ملی و مخصوصاً اقتصاد و معیشت را هم از مقدمات حفظ انقلاب اسلامی می‌دانند، گفت: مادیات هم بخشی از این انقلاب است و همان‌گونه که علم، قدرت و توانایی ایجاد می‌کند، اقتصاد نیز قدرت‌آور است؛ پس اقتصاد قوی و مقاومتی مقدمه حفظ نظام اسلامی است.

وی گفت: در بیانیه، عدالت و مبارزه با فساد هم از باب مقدمه عقلی واجب، ضرورت لاینفک ادامه انقلاب اسلامی دانسته شده است. ایشان در این بیانیه می‌فرمایند که عدالت و مبارزه با فساد در طول چهل سال گذشته برای ما یکی از مقدمات بسیار مهم در حفظ این نظام بود و البته، اشاره می‌کنند که ما کاستی‌هایی داشتیم؛ اما هیچ وقت عدالت را رها نکردیم.

حجت الاسلام مهاجرنیا در پایان افزود: در بیانیه درباره اهمیت سبک زندگی ایمانی، انقلابی و مؤمنانه، به عنوان یکی از مقدمات حفظ نظام اسلامی تأکید شده است. انقلاب اسلامی در کلیت جامعه، نظام، مناسبات سیاسی و تعاملات اجتماعی و آداب و اخلاق و معاشرت و تعلیم و تربیت دینی و روابط خارجی کشور و نوع بینش و آگاهی و بصیرت اسلامی، سبک زندگی خاصی را ایجاد کرد. حفاظت از این سبک زندگی دینی، ارتقاء و گسترش آن به عنوان یکی از مقدمات حفظ نظام ضروری است.