بزرگنمايي:

عصر قم - قم- شماری از مسئولان قم برای چاره اندیشی در راستای جبران کمبود مدرسه گردهم آمدند و به بررسی نحوه تامین زمین با کاربری آموزشی در نقاط مختلف این استان پرداختند.
 استان قم با دارا بودن حدود یک میلیون و 300 هزار جمعیت ساکن که 256 هزار تن از این جمعیت دانش آموز می باشند و همچنین سکونت حدود 35 هزار دانش آموز اتباع، از سرانه آموزشی پایینی در سطح کشور برخوردار است.
از سوی دیگر توسعه شهر و ایجاد شهرک های جدید درچند سال گذشته رشد چشمگیری داشته که لزوم تامین فضای آموزشی مورد نیاز را در استان قم دوچندان می کند.

** سالانه 10 هزار دانش آموز وارد سیستم آموزشی قم می شود
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس قم در این میزگرد گفت: نرخ رشد جمعیت در استان قم حدود 2.3 درصد و 90درصد بیشتر از میانگین رشد جمعیت در کشور که 1.24 درصد است، می باشد.
محسن پورگلیان با بیان این که نرخ حضور مهاجران به ویژه اتباع افغان نیز در قم نسبت به سطح کشور بالاست، اضافه کرد: مجموع دانش آموزان اتباع در کشور 450 هزار تَن و حدود سه درصد جمعیت دانش آموزی کشور است، در حالی که این عدد در قم 30 هزار تَن و حدود 13 درصد دانش آموزان قم می باشد.
وی ادامه داد: در واقع دانش آموزان اتباع در این استان ظرفیت حدود 80 مدرسه 12 کلاسه را اشغال نموده اند.
وی افزود: نرخ رشد جمعیت، حضور تعداد زیادی از اتباع و همچنین تمرکز جمعیت در قم به دلیل تک شهرستان بودن، باعث شده قم به لحاظ سرانه فضای آموزشی جایگاه 27 را در کشور داشته باشد.
پورگلیان بیان کرد: سالانه 10 هزار دانش آموز وارد سیستم آموزشی قم می شوند که این تعداد هر سال به 30 مدرسه نیاز دارد و هزینه ساخت هر مدرسه 12 کلاسه 40 میلیارد ریال می باشد.
به گفته وی، سالانه یک هزار و 200 میلیارد ریال اعتبار برای ساخت 30 مدرسه در قم نیاز است که فقط حدود 100 میلیارد ریال آن از طریق استان تامین می شود و با وجود حضور خیران و تلاش استان در جذب اعتبار، در این بخش همچنان با مشکل جدی مواجه هستیم.
وی با اشاره به نبود زمین با کاربری آموزشی در مناطق جدید شهری، بیان کرد: در شهرکهای جدید قم از جمله پردیسان، قدس و شهید زین الدین با مشکل جدی نبود زمین آموزشی روبرو هستیم.
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس قم یادآور شد: مشکل جدی شهرک پردیسان محله 6 و مرکز شهرک است و با وجود این که تعدادی زمین با کاربری آموزشی در این منطقه موجود می باشد، هنوز تحویل این اداره کل نشده است.
وی گفت:نبود زمین آموزشی درمناطق جدید شهری قم که به تدریج به شهر ملحق می شوند ازجمله روبروی بوستان علوی و محدوده بعد از میدان جوان تا بلوار جمهوری (بین بنیاد تا انسجام) با وجود صدور پروانه های ساختمانی، وجود ندارد که از دیگر مشکلات در این زمینه است.
وی ادامه داد: شمال بلوار 15 خرداد تا کمربندی امام علی(ع)، محدوده شرق بلوار جمهوری، شهرک صادقیه و بلوار دانش، حدفاصل خیابان انقلاب تا بلوار قائم، حدفاصل محور سوم خرداد و شهرک فاطمیه از دیگر مناطقی از شهر قم می باشد که با وجود جذب تراکم بالایی از جمعیت، زمینی برای پاسخگویی به نیازهای جدید آموزشی موجود نیست.
پورگلیان بیان کرد: طبق ماده 101 قانون شهرداری ها، شهرداری 25 درصد توافقات به عمل آمده را برای تامین سرانه فضای عمومی و خدماتی منطقه و 25 درصد نیزبرای تامین اراضی مورد نیاز شوارع و معابر عمومی دریافت می کند که این مساله می تواند مبنای شکل گیری مدارس و فضاهای خدماتی مورد نیاز باشد.
وی افزود: از کمیسیون ماده پنج استان درخواست داریم سهم آموزشی 20 درصد را در این مناطق لحاظ کند تا آموزش و پرورش برای ساخت فضای آموزشی مورد نیاز مردم منطقه با مشکل مواجه نشود.
** تامین زمین با کاربری آموزشی در نقاط مختلف شهر مساله ای غیرقابل حل نیست
معاون شهرسازی و معماری شهرداری قم نیز دراین میزگرد گفت: طرح تفصیلی و طرح جامعی برای قم تدوین شده که بیش از یک هزار ساعت زمان برده و این طرح تصویب شده و در حال اجراست.
غلامرضا جانقربان افزود: این طرح جامع برای محدوده خدماتی به مساحت 12 هزار و 900 هکتار تعریف شده که از این میزان بیش از 10 هزار هکتار درگیر ساخت و ساز شده که سه هزار هکتار در مناطق جدید شهری هشت گانه پراکنده است.
وی اضافه کرد: یکی از کاربری هایی که درطرح تفصیلی مورد توجه قرار گرفته، آموزشی بوده و افق جمعیتی در این طرح برای سال 1415 تعریف شده که یک میلیون و 750 هزار جمعیت می باشد.
وی ادامه داد: این جمعیت با توجه به توسعه و تجدید بنای بافت های فعلی از جمله بافت فرسوده به بافت های جدید و همچنین بر اساس پهنه بندی هایی از جمله منازل آپارتمانی و ویلایی تعریف شده است.
جانقربان افزود: برای توسعه شهر تا سال 1415 تغییر کاربری تمام مناطق شهری و اراضی مستعد از زراعی به بایر و کاربری های مختلف از جمله آموزشی و ورزشی اعمال شده است.
وی تصریح کرد: امروز یک میلیون و 290 هزار جمعیت در استان قم ساکن است و پیش بینی شده این جمعیت تا سال 1400 به یک میلیون و 400 هزار تَن افزایش یابد که رشد جمعیت و مهاجرت نسبت به سال 90 روند نزولی یافته، گرچه که نسبت به متوسط کشوری، روند بالاتری دارد.
وی با بیان این که به دلیل کاهش رشد جمعیت روند ساخت و ساز نیز کم شده، گفت: شهرداری در سال 1392، چهار هزار و 700 پروانه با چهار میلیون و 500 هزار مترمربع بنا صادر کرد که این میزان در سال 96 به یک هزار و 580 پروانه با یک میلیون و 500 هزار مترمربع بنا یعنی به یک سوم کاهش یافته است.
جانقربان خاطرنشان کرد: آمار صدور پروانه نشان می دهد امروز تفکیک زمین ها نسبت به سال های گذشته کاهش یافته و مالکان برای صدور پروانه مراجعه نمی کنند.
وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر مدارسی در سطح شهر موجود است که نیاز به نوسازی دارد یا در مناطقی مثل بافت های فرسوده و میانی شهر قرار گرفته که جمعیت آن منطقه کاهش یافته است و این مدارس نیازمند تغییر کاربری و بازمهندسی است.
وی گفت: به عنوان مثال ممکن است در بافتی که طرح بازآفرینی اجرایی می شود، به دلیل جمعیت کم دانش آموز در آن منطقه، مدارسی موجود باشد که آموزش و پرورش به آن ها نیاز نداشته باشد.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری قم افزود: می توان این مدارس را برای ایجاد پاتوق های محلی، فضای سبز، سرای فرهنگی و خانه ورزش تملک کرد و به جای آن زمین هایی در نقاط دیگر شهر که آموزش و پرورش نیاز دارد، واگذار نمود.
وی درادامه به بررسی کمبود زمین آموزشی در نقاط مختلف شهر پرداخت و بیان کرد: یک هزار هکتار زمین در جاده قدیم قم- اصفهان و شمال کمربندی امام علی(ع) از کاربری صنعتی به کاربری های مختلف تبدیل شده از جمله این که 35 درصد از آن به کاربری مسکونی تغییر یافته است.
وی افزود: در این منطقه پروانه بلندمرتبه سازی 14 و 18 طبقه نیز صادر شده و شاید یکی از نگرانی های آموزش و پرورش جمعیتی باشد که در آنجا ساکن می شوند، زیرا مدرسه ای در این منطقه وجود ندارد و این نگرانی به حق است.
جانقربان ادامه داد: با وجود این که در شهرک قدس قم به لحاظ ارتفاع بافت های مسکونی قرار است حدود 36 هزار تن ساکن شوند، شهرداری زمینی با کاربری آموزشی در این منطقه ندارد.
وی گفت: در شهرک شهید زین الدین قم، خیابان های شهید کلهری و سلامت نیز تفکیک هایی انجام شده و زمین برای مدرسه موجود است و فقط در برخی اراضی مالکان هنوز زمین ها را تفکیک نکرده اند.
وی همچنین با بیان این که تفکیک های قدیمی که در گذشته توافق شده را نمی توان تغییر داد، به آموزش و پرورش پیشنهاد داد نسبت به خرید این زمین ها از شهرداری اقدام نماید.
جانقربان بیان کرد: بیش از 100 قطعه زمین در مقیاس حداقل 2 هزار مترمربع با حفظ مالکیت توسط شهرداری به آموزش و پرورش واگذار شده و بسیاری از مدارسی که در 20 سال گذشته ساخته شده اراضی شهرداری بوده است.
وی افزود: شهرداری برای این اراضی پولی دریافت نکرده و زمین ها با حفظ مالکیت واگذار شده است.
وی تاکید کرد: کاربری آموزشی به اندازه یک میلیون و 750 هزار تَن برای استان قم در نظر گرفته شده است.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری قم با بیان این که تامین زمین با کاربری آموزشی در نقاط مختلف شهر موضوعی غیرقابل حل نیست، تصریح کرد: پیشنهاد می کنم آموزش و پرورش فاصله را کم کند و با شهردار و معاونت مالی شهرداری مسائل را بررسی و حل و فصل نماید.
وی تاکید کرد: 2 مدیر ارشد استان یعنی مدیرکل آموزش و پرورش و شهردار باید طی جلسه ای در این زمینه صحبت های لازم را داشته باشند.
** املاک مازادی از آموزش و پرورش برای واگذاری در بافت فرسوده وجود ندارد
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس قم در ادامه این میزگرد گفت: تراکم جمعیت و ساختمان هایی که در بافت فرسوده وجود دارد، حکایت از این ندارد که جمعیت کم شده طوری که املاک مازادی از مدارس داشته باشیم و بتوانیم تهاتر کنیم.
پورگلیان افزود: هرچند که اگر چنین املاکی وجود داشته باشد و بتواند مشکلی را از شهر حل کند، باید با شهرداری تعامل نمود، ولی در عین حال چند طبقه هایی که در این بافت ساخته می شود و جمعیتی که قرار است در این واحدها ساکن شود، نشان می دهد که شاید نتوانیم املاک مازادی داشته باشیم.
وی تاکید کرد: حاکمیت شهر باید در مقابل پروانه ساختی که به شهروندان داده می شود، مسئول باشد و خدمات عمومی منطقه را نیز تامین کند.
وی ادامه داد: زمانی که چند هزار واحد پروانه صادر می شود مردم انتظار دارند خدماتش هم دیده شده باشد، شهرداری در این مساله چه اقدامی انجام داده است؟
پورگلیان همچنین گفت: اگر زمین هایی در مناطق مورد توافق قرار گرفته وجود دارد، مشخص شود زمین ها به صورت رایگان قابل واگذار کردن به آموزش و پرورش هست یا باید این نهاد مبلغی پرداخت نماید؛ تکلیف مشخص شود تا آموزش و پرورش بداند که این زمین ها چگونه قابل دسترسی است.
وی در عین حال افزود: آخرین اراضی واگذار شده از سوی شهرداری به آموزش و پرورش برای ساخت مدرسه مربوط به سال 1383 است.
** کاربری زمین های آموزشی بدون اجازه آموزش و پرورش تغییر نمی کند
معاون شهرسازی و معماری شهرداری قم در ادامه این میزگرد بار دیگر تاکید کرد: 2 مدیریت ارشد آموزش و پرورش و شهرداری باید در این زمینه تصمیم بگیرند و سپس شهردار برای هر اقدامی از جمله واگذاری زمین به آموزش و پرورش از شورای شهر مجوز بگیرد.
جانقربان با بیان این که سند زمین های واگذار شده با کاربری های مختلف از جمله آموزشی و ورزشی به نام شهرداری شده است، افزود: شهرداری مالک این زمین هاست و در مورد این که زمین را به آموزش و پرورش هدیه کند و یا با پول بفروشد، باید برای هر تصمیمی مجوز شورای شهر را دریافت نماید.
وی اضافه کرد: کاربری زمینی که آموزشی شد به هیچ وجه بدون اجازه آموزش و پرورش تغییر داده نمی شود و کل کاربری های آموزشی در اختیار این نهاد قرار می گیرد.
**اداره کل راه و شهرسازی در حد بضاعت برای ساخت مدرسه کمک می کند
مدیرکل راه و شهرسازی قم نیز در ادامه میزگرد گفت: به دلیل دولتی بودن اراضی شهرک پردیسان فضاهای آموزشی مورد نیاز در این منطقه در قالب طرحی پیش بینی شده بود.
حسن صبوری افزود: درسال های گذشته 6 باب مدرسه بر اساس نیازمندی های این شهرک از محل اعتبارات راه و شهرسازی احداث شد و در اختیار آموزش و پرورش قرار گرفت.
وی اضافه کرد: به دلیل اتمام اعتبارات مربوط به یارانه مسکن مهر امکان ادامه ساخت مدرسه درشهرک پردیسان قم وجود ندارد و حتی تعدادی مسجد نیز به همین دلیل نیمه کاره مانده که با کمک خیران درحال تامین اعتبار است.
وی با اشاره به این که 46 قطعه زمین با کاربری آموزشی در محدوده شهرک پردیسان وجود دارد، بیان کرد: به دلیل این که احتمال این وجود داشت کاربری آموزشی این زمین ها تغییر کند و در اختیار مجموعه های دیگر قرار گیرد، از طریق سازمان ملی زمین و مسکن کاربری این 46 قطعه زمین صرفا آموزشی ثبت شد تا دیگر امکان تغییر کاربری وجود نداشته باشد.
صبوری گفت: کاربری زمین هایی که آموزشی است باید با طرح و اعتبار مصوب از طرف آموزش و پرورش ارائه، مبالغ به قیمت تمام شده پرداخت و قرارداد واگذاری زمین ها تنظیم شود.
وی گفت: درمحله هایی که طرح بازآفرینی اجرا می شود، تعدادی مدرسه با توجه به نیاز در مناطق حاشیه شهر پیش بینی شده و ظرف سال های گذشته به مرحله اجرا درآمده که در این راستا تاکنون 2 مدرسه ساخته شده و 2 مدرسه دیگر در حال ساخت است.
وی ابراز امیدواری کرد: در اعتبارات امسال و سال بعد طرح بازآفرینی، بتوان مبلغی برای ساخت مدرسه اختصاص داد و آموزش و پرورش را در تامین فضای آموزشی یاری نمود.
صبوری افزود: با وجود این که ساخت واحد آموزشی جزو وظایف راه و شهرسازی نیست، ولی تا حدی که بضاعت این اداره کل اجازه داده، نسبت به این امر کمک نموده ایم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: در2 سال گذشته هر توافقی که با شهرداری انجام شده، در کمیسیون ماده پنج بررسی شده است و با دقت نظر خاصی در فضاهای آموزشی وارد شده ایم.
وی ادامه داد: نماینده آموزش و پرورش نیز به صورت دایم در جلسه های این کمیسیون حضور دارد.
مدیرکل راه وشهرسازی قم افزود: به دلیل این که شهرک شهید زین الدین قم اراضی راه و شهرسازی بوده واحد آموزشی پیش بینی شده است و از سوی دیگر مجاز هستیم از طریق فراخوان و به صورت مدارس غیرانتفاعی زمین ها را واگذار کنیم.
وی اضافه کرد: البته در این منطقه در چند موردی که از آموزش و پرورش استعلام شده این نهاد پاسخ داده که به زمین آموزشی نیاز نداریم و از طریق مدارس غیرانتفاعی اقدام شود.
وی ادامه داد: راه و شهرسازی در مناطق دیگر از جمله خیابان شهید کلهری تا بلوار پیامبر اعظم(ص)، خیابان سوم خرداد تا شهرک فاطمیه، شهرک صادقی، شرق بلوار جمهوری، بلوار 15 خرداد تا کمربندی امام علی(ع) و خیابان انسجام فاقد زمین است و فقط از طریق توافقات شهرداری در کمیسیون ماده پنج می توانیم به نتیجه برسیم.
صبوری همچنین با بیان این که رشد جمعیت در قم بالا و این شهر مهاجرپذیر است، گفت: درست است در بافت تاریخی و فرسوده کاهش جمعیت داریم و بسیاری از فضاها تبدیل به کارگاه و انبار شده اند، اما اقداماتی که از طریق اجرای طرح بازآفرینی در حال انجام است باعث می شود جمعیت به محلات برگردد.
وی تاکید کرد: امکان تغییر فضای آموزشی در این مناطق وجود ندارد، ضمن این که در این محلات باید به فکر این مساله باشیم که سیاست دولت بر بازآفرینی است و بازآفرینی نیز یعنی احیای محله که باید مدارس نیز بازسازی شود.
وی به محله 6 شهرک پردیسان قم اشاره و بیان کرد: در این محله متاسفانه معارضی پیدا شد و دیواری هم کشید و حتی برای فاضلاب نیز مشکل داشتیم و اخیرا با دستور مقام قضایی دیوار برداشته شده است.
صبوری اضافه کرد: در همین محله برای ساخت مسجد نیز مشکل داشتیم که برای حل این مساله چند قطعه از زمین های با کاربری های مسکونی را در کمیسیون ماده پنج تغییر کاربری دادیم و در حال حاضر مساجد در حال ساخت است.
وی تصریح کرد: اگر نبود مدرسه در این محله جدی است، محله 6 قم را به عنوان دستور کار در کمیسیون ماده پنج قرار دهیم و مدرسه حداقلی را برای اهالی محله در نظر بگیریم، چون مساله رفع معارضان زمانبر است.
وی از مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس قم خواست: با توجه به نیاز این محله به زمین حداقلی، مکاتبه ای مجدد با حوزه شهرسازی و املاک اداره کل راه و شهرسازی انجام دهد تا زمینی حداقلی با کاربری آموزشی برای ساخت مدرسه مشخص شود و تغییر کاربری زمین در کمیسیون ماده پنج به تصویب برسد.
** مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس قم در پایان خاطرنشان کرد: محله 6 شهرک پردیسان تنها محله ای است که زمین با کاربری آموزشی برای ساخت مدرسه ندارد و با توجه به این که اقشار ضعیف ساکن این محله هستند، در خواست داریم حداقل زمینی در حدود سه هزار متر برای حل بخشی این مشکل تامین شود.