بزرگنمايي:

عصر قم - قم - در سال های اخیر رویکرد کشاورزی قم به سمت خودکفایی و تولید پایدار محصولات زراعی کم آب بر، معطوف شده و این سیاست در اولویت برنامه های سازمان جهاد کشاورزی استان، قرار گرفته است.
  کشاورزی مهمترین نقش را در زمینه تامین امنیت غذایی جامعه برعهده دارد و به همین دلیل، خودکفایی در تولید محصولات زراعی در هر کشوری از اهمیت ویژه ای برخوردار است، به خصوص برای ایران که همواره با تحریم های شدید اقتصادی دشمنان مواجه هست.
در همین رابطه خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی با اصلاح روش های بهره گیری از منابع و استفاده بهینه از آب و خاک، در سال های اخیر به عنوان یک راهبرد اساسی در این بخش مطرح است و استان قم نیز با وجود محدودیت های محیطی و قرار گرفتن در بخش گرم و خشک کشور، به دنبال جهش در حوزه کشاورزی و رسیدن به خودکفایی مورد انتظار در آن است.
** کشاورزی قم پایدار می شود
برای بررسی بیشتر موضوع و شناخت راهکارهای مورد نظر مسئولان بخش کشاورزی استان در مسیر رسیدن به خودکفایی در این بخش، خبرنگار ایرنا در گفت و گو با مسئولان سازمان جهاد کشاورزی قم، ابعاد مختلف مساله را مورد واکاوی قرار داد؛ رئیس سازمان جهاد کشاورزی قم پیرامون این مساله، خودکفایی در برخی محصولات زراعی از جمله گندم و شکر را افتخاری برای بخش کشاورزی دانست و گفت: در استان برای دستیابی به کشاورزی پایدار، برنامه ریزی و اقدام های گسترده ای انجام شده است.
محمدرضا طلایی با بیان اینکه در استان با توجه به محدودیت شدید منابع آبی و خاکی؛ کاهش هزینه های تولید و افزایش راندمان را در اولویت قرار داده ایم، افزایش اعتبارات ملی و استانی در این حوزه را مورد توجه قرار داد و افزود: با دریافت تسهیلات از بانک های عامل و جذب سرمایه گذاری، چهار هزار و 653 اشتغال در چهار سال گذشته در بخش کشاورزی استان ایجاد شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاوزی قم با اشاره به تکمیل زنجیره های تولید و ایجاد صنایع تکمیلی و تبدیلی در استان، از بهره برداری 42 واحد در این راستا خبر داد و گفت: طرح های گوناگونی در این راستا انجام شده و در دست اقدام است.
وی با بیان اینکه راندمان آبیاری کشاورزی در استان قم از 39 درصد در سال 92 به 47 درصد در سال 96 رسیده که هشت درصد بالاتر از میانگین کشوری است، تصریح کرد: در سال جاری 70 هکتار پروانه تاسیس گلخانه در قم صادر شده که 28 هکتار در حال احداث بوده و هفت هکتار به بهره برداری رسیده است و تا پایان سال زراعی سطح کشت گلخانه ای در قم دو برابر می شود.
طلایی همچنین از توسعه کشت گیاهان دارویی در استان قم خبر داد و گفت: تاکنون ظرفیت تولید 17 رقم گیاه دارویی در استان ایجاد شده است که در حال حاضر کشت این گیاهان در 400 هکتار انجام می شود و توسعه کشت گیاهان دارویی به 2 هزار هکتار در دستور کار قرار دارد.
وی با بیان اینکه استان قم در سال زراعی پیش رو به عنوان نمونه کشوری در طرح الگوی کشت خواهد بود، اظهار داشت: امروز تعامل خوبی میان سازمان جهاد کشاورزی، تشکل ها و تعاونی ها و تولیدکنندگان در این حوزه ایجاد شده است و هیچ تصمیمی بدون مشارکت همگانی اتخاذ نمی شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی همچنین گفت: این سازمان بر اساس امتیازات کسب شده، رتبه اول را در میان سازمان جهاد کشاورزی استان های سراسر کشور به دست آورده است.
** کشت گلخانه ای عملیات کشاورزی قم را متحول می کند
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی قم نیز در این رابطه گفت: یکی از مهمترین محورهای اجرای سیاست های تغییر الگوی کشت در این استان، استفاده از روش کشت گلخانه ای است که عملیات کشاورزی استان را در مسیر افزایش کمیت و کیفیت، متحول می کند.
محمد علی سلامی بیان کرد: استفاده از کشت های گلخانه ای موجب مصرف کم آب و افزایش درآمد کشاورزان از طریق بالابردن سطح تولید محصول می شود و به همین علت سازمان جهاد کشاورزی قم درنظر دارد سطح گلخانه های استان را افزایش دهد.
وی بیان کرد: کشت گلخانه ای، موجب مقاومت محصول در برابر تنش های محیطی همچون کم آبی و تغییرات ناگهانی دما می شود و از این نظر هیچ روش دیگری قابل مقایسه با کشت گلخانه ای نیست.
وی ادامه داد: برای اجرای طرح های افزایش سطح زیرکشت گلخانه ای در قم باید هزینه کرد تا گلخانه هایی مجهز و مدرن در استان ایجاد شود، چرا که استفاده از تونل های پلاستیکی به روش سنتی، نمی تواند کارایی گلخانه های استاندارد را داشته باشد.
سلامی گفت: همچنین کشت گلخانه ای، بستر مناسبی برای افزایش میزان اشتغال در بخش کشاورزی استان است و بهره برداران در این روش می توانند با سرمایه گذاری مناسب و عرضه محصول با کیفیت خود به بازارهای داخلی و خارجی، درآمد خود را افزایش دهند.
وی افزود: احداث هر متر مربع گلخانه با استانداردهای لازم، یک میلیون و 500 هزار ریال هزینه در پی دارد اما در مقابل سود مناسبی برای فعالان این بخش ایجاد خواهد شد که هزینه های آن را جبران می کند.
براساس برنامه ریزی های انجام شده قرار است ظرفیت کشت گلخانه ای استان قم در آینده نزدیک به 100هکتار برسد.
** استفاده بهینه از خاک عاملی برای رسیدن به کشاورزی پایدار در قم است
همچنین عضو هیات علمی مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی قم گفت: باید با مدیریت درست از منابع محدود خاک استفاده بهینه کرد و علاوه بر جلوگیری از آلودگی خاک، برای دستیابی به کشاورزی پایدار در سطح استان کمک کنیم.
محمدهادی میرزاپور افزود: باید از این منابع محدود با مدیریت صحیح به گونه ای استفاده کنیم که هم امنیت غذایی استان را تامین و هم برای نسل های آینده در حفظ خاک کوشش کنیم.
وی با بیان این که خاک قابلیت واردات ندارد، تاکید کرد: خاک منبع ثروت برای هر کشور است و 95 درصد نیازهای خوراکی و پوشاکی انسان به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم از خاک تامین می شود.
میرزاپور با اشاره به این که لایحه جامع خاک در مجلس شورای اسلامی در دست بررسی است، گفت: هدف نهایی این لایحه، تشکیل شورای عالی خاک برای ایجاد هماهنگی بین تمامی نهادها، موسسه ها، دانشگاه ها و شرکت های دانش بنیان درباره مسائل مربوط به خاک (تهیه بانک داده های خاک، پایش آلودگی خاک، پایش کود و آموزش) است.
وی خاطرنشان کرد: مهم ترین چالش در بحث آلودگی خاک، تولید غذای سالم می باشد که امید است با ابلاغ و اجرای این لایحه، این مهم محقق شود.
وی گفت: جلوگیری از تغییر کاربری اراضی، کنترل و پایش کودهای شیمیایی موجود در بازار، دستیابی به مناسب ترین الگوی کاشت در منطقه، ترویج کشاورزی حفاظتی، تشویق کشاورزان به مصرف مناسب کودهای شیمیایی به ویژه بر اساس آزمون خاک و کاهش مصرف سموم کشاورزی و استفاده از روش های جایگزین از جمله مواردی است که تا حدودی می تواند از آلودگی خاک که نقش حیاتی در تامین امنیت غذایی دارد جلوگیری کند.
در بخش کشاورزی کل اراضی قابل کشت قم معادل105 هزار و 730 هکتار است که این رقم 46 صدم درصد کل اراضی قابل کشت کشور می باشد؛ مجموع کشت سبز استان شامل 20 هزار هکتار باغ و 42 هزار هکتار زراعت شامل 17 هزار و 531 هکتار کشت جو، پنج هزار و 675 هکتار کشت گندم آبی، 2 هزار و 346 هکتار کشت کلزا و بقیه سطح زیر کشت به محصولات یونجه، ذرت، پنبه و صیفی جات اختصاص یافته است.
میزان متوسط تولید بخش کشاورزی استان قم در سال برابر 746 هزار تن شامل 425 هزار تن محصولات زراعی و باغی، یک هزار و 208 تن آبزیان و 320 هزار تن محصولات دامی است.
بیشتر بهره برداران بخش کشاورزی قم را روستاییان استان تشکیل می دهند که طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1395، قم دارای 127 روستا با جمعیت بالای 20 خانوار است؛ جمعیت ساکن مناطق روستایی این استان بیش از 55 هزار و 865 تن است که در قالب 17 هزار و 385 خانوار زندگی می کنند.