بزرگنمايي:

عصرقم- الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت قرار است، طی 50 سال آینده، نقشه راه کشور در عرصه های مختلف باشد، بنابراین بررسی ابعاد مختلف آن از نظر علمی و کارشناسی، موجب بهره مندی بهتر از گزاره های این الگوی ماندگار خواهد شد.
در همین راستا، برخی فعالان و کارشناسان فرهنگی، در میزگردی ماهیت و مولفه های مورد توجه در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را مورد بررسی قرار دادند تا با شناخت نقاط قوت و کاستی های این الگو، راهکارهای تقویت آن را ارائه دهند، چرا که قرار است این سند چراغ راهی برای مسیر حرکت کشور به سمت آینده ای مطلوب و شایسته برای ملت ایران باشد.

** تدوین الگو با تلفیق مبانی علمی و واقعیت های جامعه
یکی از مدرسان دانشگاه و فعالان فرهنگی استان قم در این میزگرد گفت: الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، تلفیقی از مبانی علمی و واقعیت های جامعه از منظر شرایط موجود و وضعیت مطلوب است که برای پویایی هرچه بیشتر آن از خرد جمعی و اقشار مختلف مردم کمک خواسته شده است.
محمد افرادی با اشاره به برخی کاستی های سند موجود، افزود: در متنی که از الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت منتشر شده در بخش مبانی و تدابیر، به برخی از موضوع های مهم توجه لازم صورت نگرفته است.
وی ادامه داد: برای نمونه تاکید بر روی نقش موثر جوانان آنچنان که شایسته است در سند دیده نشده، همچنین در خصوص گزاره های دینی و اسلامی، تعاریف منسجم و مورد نیاز، وجود ندارد.
وی بیان کرد: کم توجهی به قانون اساسی، زبان فارسی و نحوه ارتباط این سند با سایر اسناد قابل اجرا در کشور همچون سند تحول نظام سلامت و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، ضعف دیگری است که در تدوین این سند به چشم می خورد.
افرادی گفت: توجه به مبانی حکومت داری در مکتب اسلام و مذهب تشیع به صورت جامع، بحث ولایت فقیه، ساختارهای نظام اسلامی و رابطه افراد با جامعه، از جمله گزارهای دیگری است که باید در سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به نحو بهتری به آن اشاره شود.
وی بیان داشت: لازم است در بخش تدابیر سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، بررسی های پژوهشی مورد نیاز صورت گیرد تا مشخص شود 56 تدبیر در این سند مناسب است یا این که مولفه های مطرح شده باید کاهش و یا افزایش یابند.

** لزوم توجه به حوزه علمیه برای تدوین سند نهایی
افرادی گفت: بسیاری از بندهای مبانی و تدابیر تدوین شده در سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت دارای ماهیت اسلامی است که حوزه های علمیه می توانند نقش مهمی در تقویت آن داشته باشند.
وی بیان کرد: برای مدیریت این سند، نیاز به محرک های قوی اجتماعی همچون رسانه ها و زبان هنر می باشد و در این خصوص تاکنون فعالیت های قابل توجهی صورت نگرفته است.
وی ادامه داد: الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در دل خود نگاه تمدن سازی اسلامی دارد، بنابراین لازم است در این سند به نقش و جایگاه دیپلماسی سیاسی کشور و وزارت خارجه در جریان داشتن ارتباط موثر با سایر کشورهای جهان و حسن همجواری با کشورهای منطقه، به نحو شایسته توجه شود.
این کارشناس فرهنگی گفت: توجه به بحث شفاف سازی و مبارزه با فساد، توجه به نخبگان و علوم روز دنیا، درنظر گرفتن نقش سنین مختلف جامعه از جوان تا میانسالان در پیشرفت کشور، لزوم جلوگیری از بحران صندوق های بازنشستگی، توجه لازم و کافی به بخش کشاورزی و صنعت به عنوان محور خودکفایی، لزوم رعایت اصول پدافند غیرعامل، نگاه دقیق به جایگاه شهر و روستا در پیشرفت کشور، توجه به جایگاه گردشگری در رونق اقتصادی ایران، توسعه مهارت آموزی در میان اقشار مختلف مردم، توجه به جایگاه احزاب،درنظر گرفتن نقش بانوان درمسیر بالندگی جامعه و توجه به آموزه های اقتصاد اسلامی ازجمله گزاره هایی است که باید در تدوین نهایی سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به نحو شایسته مورد بررسی قرار گیرد.

** موفقیت الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با مشارکت فعال تشکل های مردم نهاد
افرادی گفت: ما باید با بها دادن به نقش تشکل های مردم نهاد و بخش خصوصی در روند رو به رشد کشور، از ظرفیت این حوزه های غیر دولتی و فعال در اجرای موفق الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت استفاده و سازوکارهای مرتبط با ایفا نقش آنان در این مسیر را ایجاد کنیم.

** الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به گفتمان ملی تبدیل شود
معاون سواد آموزی اداره کل آموزش و پرورش قم نیز در این میزگرد گفت: باید الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به یک گفتمان ملی تبدیل شود و در این زمینه جوانان به دلیل تحرک و نشاط اجتماعی بیشتر، نقش محوری را برعهده دارند.
حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا قاسمی نیا، بیان کرد: صدا و سیما و مجموعه رسانه های نظام، مراکز علمی و دانشگاهی، حوزه های علمیه و اقشار مختلف مردم هر یک در گفتمان سازی سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، نقش قابل توجهی را برعهده دارند و باید در مدت کوتاه باقی مانده تا ابلاغ سند برای اجرا، نظرات خود برای تکمیل شدن آن را ارائه دهند.
وی ادامه داد: حوزه های علمیه نیز می توانند در این مدت با برگزاری درس های سطوح عالی حوزه همچون درس خارج، ابعاد مختلف فقهی این سند را به صورت دقیق و علمی بررسی کنند و نتایج آن را در اختیار تهیه کننده متن نهایی این الگو، قرار دهند.
قاسمی نیا بااشاره به جایگاه تاثیرگذار قم در پرداختن به موضوع های دینی در سطح کشور و جهان اسلام، گفت: یکی از گزاره های مهم الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، مساله دین است که باید توسط مراجع عظام، علمای برجسته و طلاب حوزه های علمیه در قم مورد توجه قرار گیرد و ایده های سازنده پیرامون آن ارائه شود.

** وصیت نامه امام راحل منشور حرکت نظام
وی افزود: توجه به وصیت نامه سیاسی الهی امام راحل نیز از جمله عوامل دیگری است که در گفتمان سازی این سند بسیار حایز اهمیت می باشد و باید در تدوین نهایی الگو به مولفه های آن پرداخته شود.
وی ادامه داد: در همه جای دنیا، انقلاب اسلامی ایران را با نام امام راحل می شناسند و وصیتنامه ایشان منشور حرکت نظام اسلامی در صحنه های مختلف است که باید از این ظرفیت در تدوین متن نهایی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به کاملترین شکل ممکن بهره برد.
قاسمی نیا بیان کرد: لازم است در این سند به مولفه هایی همچون راهکارهای تقویت امنیت کشور در ابعاد مختلف، تقویت اخوت اسلامی و دینی میان مردم، مساله وقف و فعالیت های خیرخواهانه و همچنین حضور پرشور جوانان در صحنه اداره جامعه، بیش از پیش توجه گردد.

** طرح پرسش مهر در خصوص الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
وی ادامه داد: یکی از راهکارهایی که به واسطه آن می توان، نظر خواهی در خصوص الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را در جامعه مطالبه کرد، مطرح کردن آن درقالب پرسش های ملی با جوایز مناسب است که موجب مشارکت فعالانه عموم مردم در این مساله می شود.
قاسمی نیا گفت: به عنوان نمونه می توان موضوع پرسش مهر ریاست جمهوری که هر سال برای دانش آموزان مطرح می شود را به این موضوع اختصاص داد و از دانش آموزان و خانواده هایشان که جمعیت بزرگی از مردم ایران را دربرمی گیرند خواست نظرات خود را در خصوص راهکارهای تقویت الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت ارائه دهند.
وی بیان کرد: همچنین لازم است مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در مناطق مختلف کشور با ایجاد نمایندگی های فعال، به طرح و تبیین این موضوع مهم بپردازد و با مطرح کردن سئوالات جذاب، عموم مردم ایران را به هم افزایی درخصوص نحو تدوین مطلوب متن نهایی سند، دعوت کند.
این فعال فرهنگی گفت: نظرخواهی در خصوص نحو تدوین نهایی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از جمله نمادهای آزادی اندیشه در نظام جمهوری اسلامی ایران است که به حکمت رهبر معظم انقلاب برای رسیدن از وضعیت موجود به شرایط مطلوب صورت گرفت.
وی بیان کرد: الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، با ترسیم آینده ای درخشان برای نظام اسلامی و مردم، سندی امیدوار کننده و نشاط انگیز برای ملت ایران است که باید این موضوع به وسیله رسانه ها و نخبگان در میان جامعه، تبلیغ شود.
وی اضافه کرد: توجه به نقش انقلاب اسلامی و کارکردهای فراوان آن در 40 سال گذشته و جایگاه مردم به عنوان پشتوانه اصلی نهضت امام راحل از جمله مهمترین مولفه هایی است که باید در تدوین نهایی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، برای داشتن چشم اندازی روشن از آینده، مورد واکاوی قرار گیرد.

** مردم سالاری دینی اساس ماندگاری انقلاب
وی ادامه داد: رمز ماندگاری و پیشرفت انقلاب اسلامی در مردم سالاری دینی نهفته است و این مساله باید مورد توجه تنظیم کنندگان متن نهایی سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت باشد.
قاسمی نیا با اشاره به نقش موثر رسانه ها در انگیزه بخشی به جامعه برای مشارکت فعال در بررسی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، گفت: نخبگان کشور باید با روحیه جهادی و انجام فعالیت های پژوهشی، مولفه های تدوین شده در این سند را مورد واکاوی قرار دهند و همه دستگاه های اجرایی کشور وظیفه دارند در این مسیر همراه پژوهشگران باشند.
وی افزود: استفاده از ظرفیت های متنوع اجتماعی همچون تشکل های مردم نهاد و بخش خصوصی نیز در تدوین نهایی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بسیار اهمیت دارد چرا که این سند پس از تدوین نهایی، برای عموم مردم قابلیت اجرا دارد و مخصوص دستگاه های حاکمیتی نیست.
وی ادامه داد: لازم است در این سند تمام پیش بینی های مورد نیاز در خصوص ظرفیت ها و سرمایه های کشور در بخش های مختلف انجام شود تا متن نهایی الگو که نقشه راه کشور در پنج دهه آینده است، مورد تحسین اقشار مختلف مردم و آیندگانی که از دستاوردهای آن استفاده می کنند، قرار گیرد.

** تکریم الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت عامل اجرای موفق آن است
همچنین در این میزگرد یکی از استادان دانشگاه و فعال حوزه فرهنگی گفت: هر چیزی که مورد تکریم قرار گیرد، رشد می کند؛ بنابراین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت نیز باید برای رشد کردن و پیدا کردن جایگاه ویژه خود در جامعه، مورد تکریم و تجلیل قرار گیرد.
مصطفی ملایی با اشاره به این که سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، پدیده ای بسیار ارزشمند و گران سنگ است، افزود: تکریم و بها دادن به این سند در قالب تبلیغات رسانه ای و محیطی، برگزاری همایش و گردهمایی و ایجاد نمایشگاه های هنری از جمله راهکارهای عملیاتی ساختن موفق آن درجامعه است.
وی ادامه داد: تکریم الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از خودمان شروع می شود، ما هستیم که باید در تمام مراسم ها و برنامه های اجتماعی و در میان اقشار مختلف و حتی در محیط های کوچک که مردم گردهم جمع می آیند، به تعریف و تمجید از این الگو بپردازیم و عموم افراد را به مشارکت فعال در اجرای مولفه های آن، دعوت کنیم.

**الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت پل ورود به تمدن نوین اسلامی
وی بیان کرد: داشتن راهبرد بر اساس شرایط زمان، مساله ای است که می توان آن را در تاریخ ادیان الهی به خوبی مشاهده کرد و امروز نیز سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با نگاه به ظرفیت های انقلاب ، به عنوان مقدمه ای در مسیر احیای تمدن طلایی اسلام و سبک زندگی متناسب با آن، تدوین می شود.
مولایی افزود: توجه ویژه به مساله علم آموزی و اقتصاد دانش بنیان از جمله مهمترین عواملی است که موجب پویایی هر چه بیشتر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در مسیر تمدن سازی دینی خواهد شد.
وی ادامه داد: باید در تدوین متن نهایی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به مولفه های قدرت در بخش های مختلف توجه و از نقش محوری رسانه های جمعی در این زمینه استفاده شود.
این کارشناس فرهنگی گفت: مساله دیگری که در این زمینه باید مورد توجه قرار گیرد، بحث مطالبه گری از نخبگان و گفتمان سازی الگو در میان خواص و عوام با بهره گیری از قدرت منحصر به فرد رسانه و زبان هنر است.

** موفقیت الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با نمایش فیلم های جذاب
وی بیان کرد: اگر می خواهیم در اجرای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت موفق باشیم، باید از زبان تاثیرگذار هنر در بخش های مختلف آن استفاده و مولفه های این الگو را برای اقشار مختلف مردم در قالب فعالیت های فرهنگی بسیار ساده و جذاب کنیم.
این استاد دانشگاه با اشاره به اهمیت نقش هنرمندان و نویسندگان در موفقیت الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، گفت: بهره مندی از سناریوهای مناسب و ساخت فیلم های متنوع و تاثیرگذار با موضوع های مرتبط با الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از جمله راهکارهایی است که با استفاده از آن می توانیم مردم را به سمت این الگو جذب کنیم.
وی با اشاره به این که کودکان امروز، مخاطبان آینده الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت هستند، ادامه داد: امروز بازی های رایانه ای در میان کودکان و نوجوانان از قدرت بسیار تاثیرگذاری برخوردارند که باید از این ظرفیت برای ترویج مولفه های الگوی اسلامی ایرانی به زبان این نسل، استفاده کرد.
ملایی با اشاره به اهمیت مدیریت اجرای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در کشور، گفت: استفاده از زبان هنر به دلیل تنوع و جذابیت، اقشار مختلف مردم را به صورت فعالانه وارد صحنه اجرای برنامه های این الگو می نماید و شرایط پیاده سازی آن در جامعه را آسان می کند.

** ایجاد سازوکار نظارتی از طریق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
وی با بیان مزایای استفاده از الگو برای رسیدن به پیشرفت در عرصه های مختلف، افزود: جهت دادن به مسیر حرکت، انگیزه بخشی، مشخص شدن روند تخصیص منابع، افزایش خلاقیت، ایجاد اتحاد و ارائه مبنا برای ارزیابی از جمله ویژگی های یک سند مطلوب است که باید از این گزاره ها در تدوین متن نهایی سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به شکل صحیح، بهره مند شد.
ملایی با توجه به اهمیت ایجاد سازوکار نظارتی از طریق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، گفت: سیستم ارزیابی منسجمی که توسط این الگو برای کنترل مسیر حرکت نظام اسلامی ایجاد می شود، بسیار ارزشمند است و می تواند مبنای تصمیم گیری های کلان ملی و بین المللی مسئولان کشور باشد.
وی ادامه داد: باید حلقه وصل این سند با سایر اسناد کشور مشخص شود تا در زمان اجرا، اختلافی به وجود نیاید، بلکه شرایطی فراهم شود که به هم افزایی و اتحاد کامل اسناد کشور می انجامد.

** نیازالگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به پشتوانه فکری
این فعال فرهنگی گفت: کادر سازی و تربیت نیروی متخصص برای اجرای دقیق این سند در کشور از جمله عوامل اساسی برای موفقیت آن است که باید توسط متولیان امر مورد توجه قرار گیرد تا مساله ای به این مهمی از بدنه کارشناسی لازم برخوردار باشد.
وی با اشاره به این که الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به مسیر حرکت انقلاب جهت می دهد، افزود: برای رسیدن به نتایج دلخواه از این الگو، لازم است که افرادی به صورت تخصصی به عنوان مجریان طرح، آموزش های مورد نیاز را فراگیرند و برای اجرای درست گزاره های آن در جامعه، وارد عمل شوند.
وی بیان کرد: این سند برای پیاده سازی مطلوب در جامعه، نیازمند پشتوانه فکری است و این مساله باید از طریق کارشناسان و متولیان تدوین آن، در اختیار اقشار مختلف مردم قرار گیرد تا هر یک از افراد جامعه، کمک به اجرای دقیق مولفه های الگو را رسالت خود بداند.
ملایی گفت: همچنین به منظور افزایش فهم مشترک از گزاره های مطرح شده در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، نیاز است تا حلقه وصلی میان نخبگان علمی و دانشگاهی با بدنه اجرایی سند در جامعه ایجاد شود.

**مقام معظم رهبری در توصیف اراده ملت ایران برای انتخاب مسیر آینده می فرمایند: «ملت ایران از میان 2 راه، یکی تسلیم در برابر دشمن و دیگری ادامه پایداری و حرکت به سوی قله های رفیع پیشرفت و تکامل راه دوم را برگزیده است، زیرا نشان داده است که استعداد و شایستگی حرکت در مسیر عزت و سربلندی را دارد» و ایشان برپایه همین گفتمان نیز دوم خرداد 1390 با تشکیل مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و انتصاب رییس و اعضای شورای عالی آن، نخستین گام را در جهت تدوین این سند بالادستی برداشتند.
در پی تدوین الگوی پایه اسلامی و ایرانی پیشرفت، رهبر معظم انقلاب اسلامی 22 مهر 1397؛ مراکز علمی، نخبگان و صاحب ‌نظران را ضمن بررسی عمیق ابعاد مختلف سند تدوین‌ شده به ارایه‌ نظرات و توصیه های مشورتی نیز فراخواندند تا به واسطه همگانی کردن گفتمان پیشرفت و تقویت همفکری درباره موضوعات و چالش های اساسی کشور، این سند، مبنایی برای تصمیمات و سیاست های اجرایی کشور باشد.
الگوی اسلامی و ایرانی پیشرفت تدبیرها و اقدام های اساسی و بلندمدت را در 56 بند و در حوزه های مختلف به منظور حل مسایل مهم و شکوفا شدن قابلیت‌ها و ظرفیت های کشور عنوان کرده است و به نظر می رسد مهم ترین ابزار در تحقق اهداف این سند بلند مدت، گفتمان سازی برای ایجاد باور و انگیزه لازم در جهت حرکت به سمت توسعه و پیشرفت به خصوص در میان نسل جوان و نخبگان کشور باشد و در این میان سهم و رسالت رسانه ها در گفتمان سازی و ترویج این الگو، موضوعی غیرقابل انکار است.
گفتمانی فراگیر که با بسترسازی و تسهیل ورود گسترده و فعال جوانان در عرصه تفکر و مطالعه می تواند انگیزه و عزم ملی لازم را در جامعه برای اجرای دقیق و دستیابی به اهداف آن فراهم آورد. نهادینه شدن گفتمان پیشرفت در کشور همزمان با کمک به رشد امید و نشاط اجتماعی به بهبود نظام مدیریتی کشور، افزایش سطح دانش عمومی، ارتقای خرد و بصیرت جمعی می انجامد و رهاورد این موضوع چیزی جز انسجام ملی و افزایش اعتماد عمومی نخواهد بود.
استفاده و وام گیری از گفتمان ها و تفکرهای غیربومی برای دستیابی به الگوی توسعه، سبب شده بود تا از مدت ها پیش، ضرورت طراحی یک الگو و نسخه بومی برای پیشرفت احساس شود تا این برنامه به عنوان یک نقشه جامع برای رسیدن به تحولی بزرگ در ادامه حرکت نظام جمهوری اسلامی مورد استفاده قرار گیرد.
همچنین مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت پس از فراخوان رهبر معظم انقلاب، با صدور بیانه‌ ای آمادگی خود را برای دریافت پیشنهادات صاحبنظران در جهت ارتقا الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت اعلام کرد و صاحبان ایده در این زمینه می توانند نظرهای خود را به دبیرخانه این مرکز و یا پایگاه اطلاع رسانی آن به نشانی اینترنتی http://www.olgou.org/ ارسال نمایند.