بزرگنمايي:
عصرقم- آیت الله احمد مبلغی در نشست علمی" چالش ها و پیشینه تدوین قانون امور
خیریه، وقف و داوطلبی در ایران" با اشاره به اینکه سامان دادن به خیریه
به صورت جامع الاطراف یک ضرورت جدی است، گفت: هنگامی خیریه به صورت جامع
الاطراف به سامان می رسد که خیریه را از حیث جایگاهی، عملیاتی، نظارتی و
ارتباطاتی ارتقا بدهیم.
وی افزود: "ارتقای جایگاهی" نسبت به خیریه به معنای ارتقای آن در پنج محور "علمی"، "فرهنگی"، "حقوقی"، "اجتماعی" و "عصری" است.
*ارتقای علمی خیریه
وی با اشاره به این که ارتقای
علمی خیریه دارای دو شاخه دینی و تخصصی است، گفت: هنگامی "نهادی اندیشه
بنیان" به عنوان خیریه را می توانیم شکل دهیم که اندیشه معطوف به این نهاد،
هم از نظر دینی و هم از نظر تخصصی ارتقا دهیم.
وی با اشاره به اینکه ما از حیث
اندیشه دینی نسبت به خیریه بیشتر بر داشته‌ها و داده‌های گذشته تکیه
می‌کنیم، گفت: باید اعتراف کنیم مراکز دینی و دانشگاهی ما، "نظریه پردازی
نسبت به خیریه بر پایه دین"، یا دست کم، ارتقای اندیشه دینی در این خصوص
را به حال خود، سخت واگذاشته‌اند.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس
با اشاره به اینکه امروز باید نظریه‌های دقیق تر و کافی تری نسبت به نهاد
خیریه داشته باشیم، گفت: در زمینه تبیین چگونگی ارتباط نهاد خیریه با جامعه
و نهادهای متحول اجتماعی، حوزویان و دانشگاهیان مسئولیت علمی ویژه‌ای
دارند.
* جایگاه فرهنگی و معنوی
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس
با اشاره به اینکه اساسا عدم پیشرفت فرهنگ خیریه به صورت مناسب با وضعیت
اجتماعی، خود، یک آسیب بزرگ است، گفت: باید کاری کنیم که در جامعه بزرگ و
پیچیده شده، و حوزه ها و ساحت های مختلف خیریه بسیار بسیار پررنگ و
پرتکرار و پرتاثیر حضور و استقرار پیدا کند.
آیت الله مبلغی تصریح کرد: باید
جریان های فرهنگ ساز مردمی، دولتی و نخبگانی در ارتباط با نهاد خیریه شکل
گیرد. در این میان، نهادها و گروه های مرجع مانند حوزه و روحانیت، آموزش و
پرورش و سایر نهادها می توانند نقش اساسی را تعریف کنند.
*ارتقا جایگاه حقوقی
عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: درست
است که در قوانین ما به مساله خیریه توجه شده ولی ما باید این جایگاه
حقوقی را محوری تر، کارامدتر و پوشش دهنده تر بسازیم، پرداختن به اصل امر
خیریه یک چیز است و پرداختن محوری، منسجم، کانونی، پوششی و شفاف چیز دیگر
است که باید آن را ایجاد کنیم.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس
اظهار کرد: اگر بپذیریم که خیریه به عنوان یک شاخص اصلی برای جامعه موفق،
انسانی و الهی است، باید دستگاه تقنین و حقوقی ما تمرکز محوری تری روی این
مساله داشته باشد.
آیت الله مبلغی خطاب به مدیران و
مسئولان نهادهای خیریه افزود: باید این ندا و صدا را به گوش نهاد
قانونگذاری رساند که به داد نهاد خیریه برسید و شما می‌توانید نقش اساسی
تری در این زمینه داشته باشد.
* جایگاه اجتماعی خیریه
آیت الله مبلغی با اشاره به اینکه
خیریه امروزه به یک امر مهم اجتماعی دارای تعامل با پدیده های اجتماعی بدل
شده است، گفت: لازم است ما در کشور عزیزمان به ارتقای اجتماعی خیریه به
صورت جدی و گسترده دست بزنیم.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس
گفت: باید دید خیریه با نهادهای دیگری مانند دانشگاه، بیمارستان، دانش،
ابداع و اختراع و اقتصاد چه پیوندهایی باید برقرار کند، متاسفانه این
ارتباط و پیوند اجتماعی را خیریه هم اکنون چندان ندارد و این، بخشی از آن،
معلول فقدان جایگاه حقوقی و تقنینی برای خیریه است.
*جایگاه عصری خیریه
آیت الله مبلغی با تاکید بر ضرورت
ارتقای عصری خیریه گفت: مصادیق و کارکردهای خیریه مانند همه پدیده ها در
مسیر زمان رو به پیش گذاشته و تحولات و تطّوراتی از سر گذرانده است،
بنابراین ما نمی توانیم با ذهنیت های ساده، مصادیق خیریه را به چند مصداق
منحصر کنیم.
وی ادامه داد: ما در ارتباط با
خیریه باید راه های نوتر، عصری تر و مرتبط تری با زندگی روزانه مردم و
واقعیت های در حال انجام این زندگی، پیدا کنیم .
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس
گفت: تا زمانی که ما در تعیین مصداق‌های خیریه بر ذهنیت های گذشته باقی
بمانیم و از آنجا بخواهیم خیریه را به جامعه پمپاژ کنیم نه تنها هیچگاه
پمپاژ نمی شود بلکه پس رفت هم خواهد داشت، بنابراین باید مطالعه دقیقی نسبت
به عصری کردن خیریه، صورت بگیرد.
آیت الله مبلغی خاطرنشان کرد:
خیریه چیزی مربوط به زندگی مردم است و زندگی هم پیشرفت و تحول پیدا کرده
است، شکاف و فاصله بین خیریه و واقعیت زندگی مردم، مضر و آسیب زننده و باعث
تضعیف نهاد خیریه خواهد شد.
* عملیات خیریه
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با
اشاره به ضرورت توجه به عملیات خیریه گفت: عملیات خیریه شامل دو بخش اساسی
است، یکی از آنها بر دوش نظام، دولت و نهادهای رسمی است و دیگری بر عهده
موسسات و نهادهای مردمی خیریه می باشد و این دو را باید از هم تفکیک کرد.
آیت الله مبلغی خاطرنشان کرد:
دولت در زمینه امر خیر باید راهبردهای دقیق را تعیین کند، امور خیریه بدون
داشتن راهبردهای مشخص، تعریف شده و قابل به روز شدن، نمی تواند به سامان
برسد.
وی ادامه داد: راهبردها دائمی و
ابدی نیستند بلکه باید آنها را به روز و تازه کنیم و متناسب با وضعیت ها و
شرایط پیش رو، آنها را فعال نماییم.
آیت الله مبلغی وجود یک مرکز
اساسی برای به روز رسانی راهبردهای مربوط به نهاد خیریه را ضروری دانست و
گفت: ما به یک مرکز اساسی نیاز داریم که این راهبردها را به صورت عالمانه،
دقیق و مطابق واقعیت های اجتماعی و فرهنگ اسلامی به روز رسانی کند.
* نظارت بر خیریه
آیت الله مبلغی با اشاره به نقش
نظارت در ارتقا بخشی نهاد خیریه گفت: نهاد نظارت بر امور خیریه باید واجد
تمام صفت هایی باشد که اعتماد را به خود جلب و نقطه آرامش بخش باشد.
وی با اشاره به اینکه نظارت درخیریه بسیار حائز اهمیت است، گفت: باید نظارت را از مدیریت و فعالیت ها، تفکیک کنیم.
آیت الله مبلغی با اشاره به
اینکه : تاسیس موسسه های خیریه باید روندی تسهیلی داشته باشد، گفت: سخت
گیری باعث گریز و فرار افراد خیر از امور خیریه می شود البته باید مواظب
سوء استفاده کنندگان بود.
وی گفت: سخت گیری در این خصوص یا
سهل گیری غیر حقوقی باعث می شود وضع به سمتی پیش برود که کسانی با نیت
استفاده های نه چندان درست و مقاصد خاص، به سمت خیریه بیایند.
وی معافیت ها و یا تقلیل مالیاتی را در راستای تسهیل امور خیریه دانست و گفت: دولت باید ترغیب کننده مردم به سمت امور خیر باشد.
آیت الله مبلغی با تاکید بر همگرایی و تعامل نهادهای خیریه در کشور گفت: موسسات خیریه ما باید با هم گفت وگو و تعامل داشته باشند.
وی ابراز امیدواری کرد که با
توجه نگاهی که رهبر معظم انقلاب به پیشرفت کشور در همه زمینه ها دارند،
شاهد پویایی و فعالیت نهاد خیریه در کشور باشیم.
*ارتباطات و خیریه
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با
اشاره به نقش ارتباطات در توسعه امور خیر گفت: دنیای امروز منهای
ارتباطات، دنیای خاموشی است هر فعالیتی که بعد رسانه ای و ارتباطی نداشته
باشد، محکوم به شکست یا ضعف است.
آیت الله مبلغی خاطرنشان کرد: اگر
امور خیریه بخواهد در زمینه های مصداق یابی، ترغیب، فضاسازی، فرهنگ سازی و
ایجاد امید در جامعه موفق عمل کند باید به سمت ارتباطات برود، ارتباطات
چیز در حاشیه ای نیست.
عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: درست
است که منطق اسلام در کارهای خیر، در اختفا است ولی همین منطق در جاهایی بر
علنی کردن نیز می باشد، رسانه ها بستر ساز حرکت هایی به سمت امور خیر می
باشند و باید برای رابطه ارتباطات و امور خیریه مطالعات بیشتری داشته
باشیم.
در این نشست مدیران کل کمیته
امداد امام خمینی، اوقاف و امور خیریه، بهزیستی، رئیس شورای شهر قم، مدیر
کل فرهنگی و اجتماعی استانداری قم، معاونت نهضت سواد آموزی آموزش و پرورش و
کارشناسانی از مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، موسسه خیریه آلاء و
سازمان ورزش و جوانان و پژوهشکده وقف نیز حضور داشتند و به اظهار نظر
پرداختند.