بزرگنمايي:
عصرقم- حجت الاسلام و
المسلمین محمود حائری عنوان کرد:
وجود برخی مسائل در عزاداری ها، چارچوب و محتوای عزاداری امام حسین(ع) را
دچار تهدید و آسیب می کند که مهم ترین آن دخیل بودن اغراض شخصی و جهت گیری
های سلیقه ای است؛ این مسئله موجب می شود که رکن هیئت های عزاداری به هر
سویی گرایش پیدا کند.
وی افزود: ایجاد شبهات وهابی پسند، بسترسازی اهداف و توطئه‌های
استکبارجهانی، نفوذ و بهره‌وری سکولارها، غفلت از بیان و نشر معارف اسلامی،
ایجاد دید کاسب کارانه و... همه از عواملی است که اخیرا در بعضی از هیئات
مذهبی دیده می شود و این به شدت آسیب زاست.
طرح برخی مسائل در عزاداری ها، با حقایق تاریخی منافات دارد
حائری با اشاره به آسیب‌رسانی گفتاری در هیئت‌های مذهبی خاطرنشان
کرد: گاهی اوقات در هیئت‌های مذهبی مسائلی مطرح می‌شود که به طورکلی با
موازین شرعی و حقایق تاریخی، منافات دارد که همه این مسائل سبب تخریب نهضت
عاشورا می‌شود؛ تحریف ها گاهی به صورت لفظی و برخی مواقع به صورت معنوی
صورت می گیرد.
وی در رابطه با تحریف‌های معنوی در هیئت‌ها گفت: دروغ گفتن،
غلوکردن، بیان سخنان نامفهوم و بدعت زا و بی اطلاعی از کتب مقاتل، از
بدعت‌های معنوی است که گریبان گیر برخی هیئات مذهبی شده است.
حائری با تاکید براینکه مراسم‌های عزاداری اهل‌بیت(ع) ظرفیتی است
که در آن قابلیت ها و توانایی های فراوانی وجود دارد، تصریح کرد: مراسم های
عزاداری، جایگاهی است که باید در آن امر اهل بیت(ع) احیا شود و اگر این
عشق ها و محبت ها به ائمه(ع) با شناخت، معرفت و در مسیر صحیح نباشد، به
حاشیه رفته و به جای اثرگذاری و سازندگی موجب عقب گرد انسان از اصول و
مبانی دین می شود.
آمیختن برخی خرافات با عزاداری ها، موجب وهن شیعه است
وی در خصوص عزاداری‌های خرافی و افراطی، بیان کرد: خرافه پذیری از
جمله بیماری های واگیردار و صعب العلاج در اجتماع بشری است باید برای
پیشگیری آن درمان وسیعی انجام داد.
حائری تاکید کرد: خرافات در ذات خود غلوآمیز است و در مراسم های
عزاداری باعث می شود که تصویر حقیقی امام معصوم(ع) مخدوش شود و شیعه به
صورت وارونه به دیگران معرفی شود؛ اگر عزاداری ها با تحریفات و خرافات
ممزوج شود موجب وهن دین و مذهب می شود.
در مکتب اسلام، ذلت راه ندارد
وی با تاکید براینکه، اظهار مطالب موهن درباره اهل بیت(ع) و حرکات
ذلت بار، بهانه به دست دشمنان اسلام می دهد، گفت: این امر باعث می‌شود اصل
مکتب تشیع زیر سوال برود؛ مکتب اسلام مکتبی است که در آن، ذلت جایگاهی
ندارد و البته تواضع، فروتنی و ابراز محبت به اهل بیت(ع) ذلت به شمار نمی
آید.
حائری خاطر نشان کرد: همه ما می دانیم خرافات در عرصه جهالت مردم
یا در راستای مقاصد حاکمان باطل، ارتقا پیدا می کند و هرچیزی که قیمتی
باشد، بستر بروز تقلب درآن فراوان است؛ باورهای دینی نیز ارزش و اصالت دارد
به همین جهت در معرض خرافات قرار می گیرد.
عزاداری تنها به سوگ نشستن نیست
وی با اشاره به اینکه خرافات مانند ابرهای سیاهی است که مانع نور
الهی می شود، افزود: بهترین و مطلوب ترین راه برای خدمت به ساحت مقدس حضرت
سیدالشهداء(ع) این است که مسلمانان شیعه از هویت واقعی عاشورا دفاع کنند و
این خرافات را از چهره عزاداران حسینی بزدایند.
حائری گفت: برای اینکه خرافات را ازچهره و سیمای هیئات پاک کنیم،
باید نهضت عاشورا را با عنایت به اسناد و مدارک و دلایل منطقی به مردم
عرضه کنیم؛ متولیان هیئات مذهبی در مراسم عزاداری باید با خرافات مبارزه
کرده و هدف به وجودآمدن حادثه کربلا را برای مردم تبیین کنند.
وی تاکید کرد: نباید اینگونه باشد که عزاداران تنها حادثه عاشورا
را به عنوان سوگ، گریه و ماتم نگاه کنند بلکه باید به بُعد سیاسی_اجتماعی
آن نیز توجه داشته باشند؛ هدف سیدالشهداء(ع)، اصلاح طلبی و امر به معروف
بود بنابراین وعاظ و سخنرانان وظیفه سنگینی یردوش داشته و باید با قاطعیت
تمام، خطرات خرافه را به مردم گوشزد کنند.
ظرفیت نهضت عاشورا قربانی خرافات و افراطی‌گری نشود
حائری تاکید کرد: نباید ظرفیتی همچون نهضت عاشورا که نمادی برجسته
برای همدلی مردم و اهل بیت(ع) است به آسانی قربانی جهل، خرافات و افراطی
گری شود.
"عَلَم"
وی در رابطه با ریشه ی برخی آیین های عزاداری همچون علم کشی،
طبالی و تعزیه خوانی، اظهار کرد: درخصوص "عَلَم" نقل قول های متفاوتی وجود
دارد و مورخان تاریخچه آن را در دوره های مختلف بیان کردند؛ عده ای آن را
مربوط به روزگار آق قویونلوها و قره قویونلوها می دانند و برخی نیز معتقدند
ریشه تاریخی آن به زمان صفویان برمی گردد.
ریشه ی برخی ابزار و لوازم عزاداری ها مربوط به دوران صفویه است
حائری تصریح کرد: برخی از این "علائم" در روزگار حکومت ترکمن ها،
وجود خارجی داشته و دسته های سیاسی و مذهبی در مناسبت های مختلف از آن ها
استفاده می کردند اما ریشه اصلی همه این ها را می توان در مسیحیت جستجو
کرد.
وی تصریح کرد: در دوران شاه عباس دوم که بسیار مدافع برپایی
عزاداری سیدالشهداء(ع) بود، وزارتی به نام وزارت روضه خوانی و تعزیه داری
ایجاد کرد و وزیر خود را به اروپای شرقی فرستاد که درباره مراسم های دینی و
مذهبی تحقیق کنند؛ این وزیر بسیاری از سنت های مراسم های مذهبی، اجتماعات
مسیحیت و حتی ابزاری که در مراسم های خود استفاده می کردند را به ایران
منتقل کرد.
"تعزیه‌خوانی"
حائری در خصوص تعزیه خوانی در دوران صفویه گفت: در ابتدا واقعه
کربلا روی ابزارهای متفاوت منقوش شده و به شکل صحنه تئاتر، جزء به جزء در
مراسم های عزاداری نمایش داده می شد؛ به مرور زمان این شبیه سازی ها متحول
شده و به صورت نمایش آیینی_مذهبی تعزیه خوانی درآمد و بعد از آن، واقایع
کربلا را در مکان های ثابت همچون حسینیه ها، صحن مساجد و امامزاده ها در
شهر و روستا نمایش می دادند؛ این سنت نمایشی در دوره صفوی بر روی دیوارها،
رواق ها و ایوان های برخی امامزادگان منقوش شد که درحال حاضر برخی از این
ها قابل رویت است.