بزرگنمايي:

عصر قم -
دانش‌آموخته دانشگاه‌های آمریکا و استاد دانشگاه مفید با بیان اینکه حوزه و سکولاریسم ذاتا با هم سازگاری ندارند و سکولاریسم در حوزه امروز هم واقعیت ندارد، تصریح کرد: ماجرای فیضیه تسویه حساب با حوزه بود که می‌تواند محصول تفکر نوفردیدی‌ها، فرهنگستانی‌ها و کلیسای ارتدکس روسیه باشد.
به گزارش ایسنا منطقه قم، سیدصادق حقیقت (18 مهر) در نشست علمی «حوزه سکولار؛ هشدار یا واقعیت» در مؤسسه مفتاح کرامت با اشاره به معانی لغوی و اصطلاحی سکولار گفت: در غرب مفهوم اصطلاحی سکولاریسم تنها به یک معنا و آن جدایی نهاد دین از کلیساست.
وی با اشاره به سخن یکی از سیاسیون در دهه هفتاد مبنی بر اینکه در فقه عناصری است که آن را عرفی و سکولار می‌کند تصریح کرد: ما در همان دوره خدمت یکی از مراجع رسیدیم و نظر ایشان را راجع به این مطلب خواستیم و ایشان هم گفت که آقای فلانی حرف دل ما زده است.
استاد دانشگاه مفید با بیان اینکه در آمریکا دولت از دین حمایت نمی‌کند و نهاد دین و دولت از هم جدا هستند ولی در انگلیس، دولت مفهوم بزرگی است که کلیسا به عنوان نهاد کوچک در دل دولت و رئیس آن ملکه انگلیس است اظهار کرد: در فرانسه نیز کلیسا و دولت دو نهاد متعرض هستند و دولت، نهاد دین را مهار می‌کند.
این محقق و پژوهشگر با بیان اینکه میان سکولاریسم سیاسی و فلسفی با هم تفاوت دارند و تصریح کرد: سکولاریسم فلسفی در عقیده است؛ لذا ممکن است فردی سکولار سیاسی باشد اما فلسفی نباشد. در جامعه ما اشتباهی مرسوم شده که فلان فرد، سکولار است اما لائیک نیست در حالی که لائیسیته با سکولاریسم یکی است.
پیامدهای سکولاریسم
حقیقت با بیان اینکه شخصی‌شدن دین و جدایی سپهر سیاست از دین براساس برخی نظریه‌پردازی‌ها از پیامدهای سکولاریسم است عنوان کرد: سکولاریسم در ایران قصه‌ای متفاوت از غرب دارد؛ در غرب سکولاریسم جدایی کلیسا از دولت مطرح است اما در ایران دو معنا دارد؛ نخست جدایی دین از سیاست و دیگری جدایی نهاد دین از نهاد سیاست که مدل اول همانند غرب است ولی عمدتا در ایران معنای اول متبادر به ذهن است، مثلا طبق نظریه ولایت فقیه، فقیه باید در راس حکومت باشد ولی اگر از آخوند خراسانی بپرسیم که آیا باید در راس باشد می‌گوید نه یا کسانی مانند آیات سیستانی و خویی هم به این امر معتقدند؛ یعنی اگر از کسی بپرسیم که آخوند و خوئی و ... سکولار هستند هیچ کسی آن را نمی‌پذیرد.
حقیقت با تاکید بر اینکه اسلام سیاسی گفتمانی است که معتقد به وجود شریعت در راس حکومت و سیاست است گفت: از این‌رو برخی اندیشمندان مصری معتقدند که پیامبر رسالت و نه حکومت آورده ولی بنیادگرایان این کشور می‌گویند جدایی این دو ممکن نیست.
وی با اشاره به سخن برخی مبنی بر اینکه اسلام از ابتدا سکولار بوده و بحث در این زمینه موضوعیتی ندارد و با رد این مطلب بیان کرد: در اسلام نماز جمعه و جماعت، حج و ... سیاسی است؛ بنابراین اسلام خودش به حکومت پرداخته و دنیوی‌گری به این مفهوم در ذات اسلام وجود دارد؛ در روایت آمده است کسی که معاش ندارد معاد هم ندارد؛ یعنی اسلام از ابتدا سکولار نبوده و ما نمی‌توانیم آن را سکولار کنیم.
حوزه فعلی سکولار نیست
استاد دانشگاه مفید با اشاره به سخنان رحیم‌پور ازغدی در مورد حوزه سکولار تصریح کرد: آنچه ما امروز به عنوان حوزه می‌شناسیم یعنی حوزه به عنوان یک نهادی که در درون آن معرفت، تبیین‌های دینی، مراجع، طلاب و آموزش‌های دینی وجود دارند، سکولار نیست؛ زیرا کلیت حوزه معتقد نیست که دین گزاره‌هایی ندارد که در سیاست دخالت نکند بلکه بر عکس آن گزاره‌هایی دارد؛ همچنین حوزه نظریه ولایت فقیه را قبول دارد و معتقد است که یک فقیه باید در راس حکومت باشد و از این جهت میان حوزه ایران و نظام اسلامی تفاوت وجود ندارد بنابراین از این حیث هم حوزه سکولار نیست.
سخنان آقای رحیم‌پور نادرست بود
حقیقت با بیان اینکه در بُعد فلسفی هم حوزه سکولار نیست تصریح کرد: به نظر بنده بهترین برداشت از سخنان رحیم‌پور این است که مقصود وی از سکولار بودن حوزه، سکولاریسم در عرصه اجتماعی بوده است که باز به نظر من این برداشت هم اشتباه است؛ زیرا حوزه در آموزش و پروش، فقه تربیت، خانواده و ... بحث دارد و از این جهت نیز حوزه سکولار نیست.
حادثه فیضیه تسویه حساب با حوزه بود 
وی با بیان اینکه حوزه سکولار هشدار است و نه واقعیت، تصریح کرد: اگر متن رحیم پور را در زمینه قرار دهیم حدس من این است که شاید ما با بروز نوعی رادیکالیسم روبرو هستیم که می‌تواند ریشه در کلیسای ارتدکس روسیه داشته باشد؛ به تعبیری دقیق‌تر، حوزه سکولار واقعیت نیست و حوزه، سکولار نمی‌شود ولی نوعی رادیکالیسم در حال برآمدن است که ریشه در نوفردیدی‌ها، فرهنگستانی‌ها و کلیسای ارتدکس روسیه دارد و نشست فیضیه هم با این مسئله مرتبط است؛ این جلسه تسویه حساب با حوزه علمیه بود؛ یعنی گفتند شما نباید حرف بزنید و تنها ما باید تعیین تکلیف کنیم.
حقیقت تصریح کرد: ما هم معتقدیم که انتظار از دین این نیست که مدل ساخت پل بدهد یا به مدل ساخت تفنگ، تانک و ... بپردازد و کسی هم مدعی این مسئله در حوزه امروز نیست ولی ارتباط سیاست و دین مهم‌ترین عرصه در بحث سکولاریسم است. البته معتقدم که یکی از مشکلات جامعه ما این است، در حالی که جامعه به سرعت سکولار می‌شود و حوزه در برابر آن مقاومت می‌کند و این شکاف در حال ایجاد شدن است.
همچنین عبدالوهاب فراتی، دبیر جلسه با بیان اینکه باید میان طیف‌های مختلف در حوزه باید تفاوت گذاشت و نمی‌توان روایتی یکدست داشت گفت: برخی می‌گویند چون مراجع سنتی عمدتا به مسائل حکومت نمی‌پردازند یعنی وقتی از درس خارج، ولایت فقیه خارج می‌شود؛ یعنی دولت به عرف سپرده شده و طبیعتا حوزه سکولار می‌شود ولی این مسئله هم در سطح حوزه یکدست نیست.
انتهای پیام