بزرگنمايي:
قم انلاين- سعيد صادقي، پژوهشگر حوزه ميراث فرهنگي در قم در جلسه بنياد قمپژوهي
با موضوع «بررسي کتاب تازه انتشار يافته «سفالينههاي
ايران در موزه آستان مقدس حضرت معصومه(س) قم» در مجتمع آموزش عالي طلوع مهر
برگزار شد، با اشاره به مشکلاتي که براي تدوين اين کتاب داشته، اظهار کرد:
پژوهش در مجموعهها کار سادهاي نيست چرا که شناخت نسبت به شيوه علمي
پژوهش کم است.
وي با اشاره به اينکه انتشار کتاب دو سال طول کشيد و مجموعه مربوط چندان
همکاري نکرد، افزود: من دغدغه کتيبهها و نقوش آثار تاريخي قم را دارم اما
پيدا کردن جايي انتشار اين آثار سخت است و کتاب سفالينههاي تاريخي موزه
حرم مطهر را هم در نهايت شهرداري اصفهان حمايت و منتشر کرد.
اين دانش آموخته رشته موزهداري با اشاره به ملزومات انجام پژوهشهاي مفيد
در شهر قم گفت: بايد حمايت را از دانشجويان و پژوهشگران را توسعه داد.
وي با اشاره به مراحل تدوين کتاب، افزود: شروع کتاب به عنوان يک پروژه
کارورزي به موزه آستانه معرفي شدم و با صحبتهايي که با مدير وقت داشتم به
اين نتيجه رسيدم که کار مهمي در اين دوره انجام دهيم.
صادقي با بيان اينکه موزهها فقط داشتههاي فرهنگي يک ملت نيستند خاطرنشان کرد: بايد به زندگي و پيامي که در خودشان دارند توجه کنيم.
وي با اشاره به تغيير رويکرد در موزهها در دورهاي از جنگ جهاني دوم
ادامه داد: موزههاي شيي محور نيستند بلکه يک جريان اجتماعي را رهبري
ميکنند و کشوري که به موزه توجه کند تجربيات تاريخي خود را ثبت کرده است.
مؤلف کتاب سفالينههاي ايران در موزه آستان مقدس حضرت معصومه(س) اظهار
داشت: ايران يک موزه زنده است چون برگرفته از فرهنگ محله است. در کوچههاي
ما زبان بازي رقص و رنگ وجود دارد.
وي با اشاره به اينکه امروزه موزهها در دنيا نقشهاي کليدي دارند گفت:
در سه سال گذشته 270 مجموعه دار رسمي مجوز گرفته و امروز 70 موزه خصوصي در
ايران داريم.
الزامات ادعاي پايتخت فرهنگي جهان اسلام
صادقي با اشاره به لزوم ايجاد چند موزه مختلف در استان قم اظهار داشت:
استان قم با توجه به مدعي بودنش در کسب عنوان پايتخت فرهنگي جهان اسلام در
اين موضوع سهمي ندارد و جاي خالي چند موزه با توجه به ظرفيتهايي که وجود
دارد در قم حس ميشود.
وي معتقد است در قم بايد موزه شخصيت، مردم شناسي، روحانيت، موزه آموزش و پرورش... و ... را داشته باشيم.
اين پژوهشگر تاريخ قم گفت: موزه آستانه حضرت معصومه(س) اولين موزه وقفي
کشور که داراي مجموعههاي متنوعي است. البته اين موزه در ارائه آثار و بروز
بودن آن اين موزه ضعفهاي بزرگي دارد اما مجموعههاي ارزشمندي در آن
نگهداري ميشود که از دورههاي مختلف سفالينههايي را ارائه کرده است.
وي افزود: تکنيکهاي مختلفي در سفالهاي موجود در موزه حرم آستانه به
کار رفته است که در جاي خود مجموعهاي ارزشمند از اطلاعات تاريخي محسوب
ميشود.
صادقي ادامه داد: تحليل نقوش اين سفالها شامل خط و کتيبه، نگارههاي
انساني و نقوش پرندگان و ... هم اطلاعات ارزشمندي را به دست ميدهد.
اشياي گرانقيمت گمشده
ابوالحسن گرامي، يکي از قمپژوهان هم در اين جلسه با اشاره به وجود مزار
شاه عباس دوم در مسجد بالاسر حرم مطهر گفت: اين مسجد يکي از زيباترين
مساجد است و در زماني که ساخته شده بلندترين سقف را داشته است.
وي با اشاره به وجود نقوش بسيار زيبا در مقبره شاه عباس اظهار کرد: مقدار زيادي از اين نقاشيها از بين رفته است.
گرامي همچنين به دفن شدن شاه سلطان حسين و 340 نفر از خاندان صفوي در
حرم مطهر اشاره کرد و گفت: اين افراد اشياي گرانقيمت تزئيني بسياري به
همراه داشتهاند که امروز مشخص نيست در کجا نگهداري ميشود.
وي با اشاره به وجود اشياي باستان در مرادتپه قمرود افزود: باستان
شناسان در 1371 دو سال روي اين موضوع کار ميکردند. بزرگترين سفال ايران هم
در آن تپه به دست آمده که قرمز رنگ است و مربوط به هفت هزار سال پيش که در
موزه ايران باستان نگهداري ميشود.
سعادتمند، يکي از فعالان عرصه سفال در قم هم در اين جلسه به بيان جزئيات
برخي از تکنيکهاي سفالينههاي حرم مطهر پرداخت و از ارزشمند بودن اين
مواريث گرانبها گفت.
لزوم دغدغهآفريني در حوزه پژوهش فرهنگ
محمدعلي خبري، پژوهشگر حوزه فرهنگ و هنر هم در اين جلسه با اشاره به
اهميت فعاليتهاي انجام شده از سوي بنياد قمپژوهي اظهار داشت: هر کسي که
در قم کار کوچکي انجام ميدهد يک جهاد انجام ميدهد چرا که بسياري از
نهادها و مسئولان دغدغه کافي ندارند.
وي افزود: بايد قمشناسي به جايي برسد که اثربخشي کاملي در فضاي شهر قم داشته باشد و در شناخت افراد نسبت به قم تاثير بگذارد.
وي با اشاره به مشکلات حوزه پژوهش گفت: در اين عرصه مهمترين راهکار اين است که دغدغه آفريني کنيم.
دبير کميسيون معماري شوراي عالي انقلاب فرهنگي با اشاره به اينکه حوزه
پژوهش در ايران هيچ بودجهاي در عرصه فرهنگ و هنر ندارد افزود: در حوزه
پژوهش ميگوييم اگر 10 طرح پژوهشي خوب داشته باشيم و در مدت 2 سال تمام
نهادهاي مربوط به اين موضوع را درگير کنيم به موفقيت رسيدهايم.
وي تصريح کرد: مسئولان ما در حوزه پژوهش احساس نياز نميکنند و کليد
مشکلات اين عرصه همين است و اگر کسي هم در اين عرصه تلاش ميکنند دغدغه
فردي دارند.
خبري گفت: در طول تاريخ وقتي به مسئله پژوهش نگاه ميکنيم يک کار فردي
است و هنرمندان بزرگي مانند داوينچي هم مجبور بودند با سران کليسا مذاکره
کنند تا بتوانند کار ارزشمندي انجام دهند.
وي اظهار داشت: پشتوانه اينگونه کارها انگيزههاي معرفيت و هويتي است و
هيچ انگيزه مادي در اين زمينه وجود ندارد و ارزش اين کارها هم در آينده
مشخص ميشود.
حمايت شهرداري اصفهان از يک کار قمي
هادي رباني، دبير بنياد قمپژوهي هم در اين جلسه از کمتوجهي به
پژوهشهاي حوزه قمشناسي گلايه کرد و با اشاره به انتشار اين کتاب توسط
شهرداري اصفهان گفت: از آنجا که در قم توجه کافي به اين مسئله نميشود شهري
مانند اصفهان از اين کتاب که به ميراث فرهنگي قم مربوط مي شود، حمايت کرده
است.
ابوالفض قيامي يکي ديگر از قمپژوهان هم با اشاره به مهجور بودن مجموعه
موزه در آستانه حضرت معصومه(س) گفت: صحن جديد قرار بود موزه داشته باشد اما
اين کار را انجام ندادند و ساختمان فعلي اصلا مناسب اين کار نيست.