بزرگنمايي:

عصر قم - تین نیوز
داستان مونوریل قم برای پایان به زمان زیادی لازم دارد. مدیران این شهر نه دل دارند که از پایه های این پروژه صرفه نظر کنند و نه دلشان می آید از بودجه شهر صرف تکمیل این پروژه کنند.
به گزارش تین نیوز به نقل از خبرآنلاین، مدیران شهری قم هنوز نمی دانند با فیل سفید* این شهر چه کنند، مونوریل قم نه مانند تهران به چند پایه محدود می شود که به راحتی تصمیم بر برچیدنش گرفت و نه آن قدر پیشرفت کرده که به آسانی گفت به سرانجام می رسد.
هرچند که هم مدیران شهری به دنبال راهکاری برای توجیه پذیر کردن اقتصادی این پروژه هستند و هم مدیران دولتی استان می خواهند از چینی ها برای اتمام این پروژه یاری بگیرند.
«مونوریل» آرزوی محمود احمدی نژاد برای تهران بود. آرزویی که با رفتنش از شهرداری تهران برباد رفت. شهردار بعد از او (محمد باقر قالیباف) پایه های مونوریل صادقیه را با هزینه میلیاردی برچید. اما احمدی نژاد که حالا رئیس دولت بود رویای ترافیکی خود را در قم و کرمانشاه دنبال کرد. روزهای پایانی تابستان 88 پروژه متروی کرمانشاه به پروژه مونوریل کرمانشاه تبدیل شد اما مونوریل در این شهر هم مخالفان جدی داشت. این پروژه هم مانند تهران در مرحله ساخت و نصب ستون ها باقی ماند و در نهایت سال 93 پروژه مونوریل کرمانشاه به پروژه قطار شهری تبدیل شد.
ماجرای قم همچنان ادامه دارد اما داستان مونوریل قم به این سادگی ها به پایان نرسید و همچنان مدیران شهری آن به دنبال راهکاری برای به سرانجام رسیدن آن هستند. در سال 88 طرح مونوریل قم کلنگ زنی و سازمان قطار شهری قم نیز رسما افتتاح شد. بنا بود دو فاز 6. 2 و 11 کیلومتری مونوریل بار ترافیکی قم را کم کند و در سال 90 به بهره برداری برسد. این طرح از سال 89 در بستر رودخانه قمرود شهر قم آغاز شد که مرحله نخست آن از پارک سوار شمالی تا مصلای قدس است. در طول مسیر 6.8 کیلومتری مرحله نخست طرح مونوریل قم، هشت ایستگاه از جمله ایستگاه پایانه، فرهنگیان، امام موسی صدر، پل رضوی، پل شهید رجایی، شهید مطهری، حرم مطهر و مصلا در نظر گرفته شده بود.
اولین مخالفت ها به مسیر تعیین شده این مد تازه حمل و نقلی بود، منتقدان به نحوه عبور منوریل از مقابل حرم مطهر حضرت معصومه(س) اعترض داشتند. بعد از این مخالفت ها، این پروژه سال ها متوقف ماند تا جایی که مونوریل قم که برای تکمیل تنها به 200 میلیارد تومان اعتبار نیاز داشت حالا به گفته مدیران شهری اش به بیش از 15 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
سال گذشته دولت مسئولیت هزینه های تکمیل منوریل را برعهده گرفت. در سفر رئیس جمهور به شهر قم کمیته ای برای تصمیم گیری و بررسی مسائل این شهر تشکیل شد دراین سفر اعلام شد که به هر ترتیب این پایه ها ایجاد شده و باید به جایی برسد و مدیران شهری هم با این شرط که همه هزینه ها برعهده دولت باشد این موضوع را پذیرفتند. اما در 29 مهرماه امسال محسن منصوری، معاون اجرایی رئیس جمهور در جلسه بررسی وضعیت پروژه مونوریل قم اعلام کرد که سرنوشت پروژه مونوریل قم باید در استان بررسی شود، درباره آن نتیجه گیری شود و در مرحله بعد در سطح ملی مورد پیگیری قرار گیرد.
او خواستار حمایت مدیران شهری از مونوریل شد و گفت: مدیریت شهری نباید خود را در تکمیل این پروژه کنار بکشد و همکاری دولت و شهرداری در اجرای پروژه متروی قم متقابل بوده که در خصوص مونوریل نیز شهرداری و شورای شهر قم باید خود را مسؤول بدانند و تا زمانی که این امر محقق نشود این پروژه به سرانجام نخواهد رسید. رئیس جمهور با تکمیل آن موافق است؛ اما دولت به تنهایی قادر به تأمین منابع برای تکمیل این پروژه شهری نیست.
اما مدیران شهری قم روی مواضع خود ماندند و تأکید کردند این پروژه یک پروژه ای ملی و دولتی است و برای تکمیل آن به 15 تا 20 هزار میلیارد تومان بودجه نیاز است که شهرداری امکان تأمین مالی این پروژه را نداشته و نمی توانند سایر پروژه های عمرانی و خدماتی را برای تکمیل این پروژه متوقف کنند و این در حالی است که بودجه یک سال شهرداری 8 هزار و 200 میلیارد تومان است.
مونوریل در قم بودجه ندارد سید محمد حسین دهناد، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل درباره آخرین وضعیت پروژه مونوریل قم می گوید: در فصل تصویب بودجه سالیانه شهر قم هستیم اما برای اجرای پروژه مونوریل، ردیفی از منابع داخلی مدیریت شهری در نظر گرفته نشده است، 2500 میلیارد تومان مجوز انتشار اوراق مشارکت گرفته شده که تمامی اعتبارات این حوزه برای تکمیل خطوط باقی مانده مترو پیش بینی شده است. به ویژه بخشی که به سمت مسجد جمکران می رود که در اولویت است.
او درخصوص این که تا چه زمانی قرار است مونوریل قم بلاتکلیف باقی بماند هم می گوید: یک قرارداد باز برای اجرای 6. 8 کیلومتر مونوریل با مپنا داریم که همچنان جاری است و چند سناریو رو هم برای بهره برداری آن پیش بینی کرده ایم و قرار است مشاوری برای شناسایی چالش های بهره برداری مونوریل قم مشخص شود. یکی از مشکلات احتمالی مطرح شده این است که آیا به سرانجام رساندن همین 6. 8 کیلومتر مونوریل کفایت می کند یا باید همان طراحی اولیه که مسیری 18 کیلومتری بود اجرایی شود. که مشاور اعلام کرد اگر خط B مترو را حفظ کنیم، عملاً آن کریدور به دو خط ریلی نیاز ندارد و مناسب نیست که مونوریل تا پردیسان ادامه پیدا کند.
رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر قم ادامه می دهد: در حال بررسی سناریوهای مختلف دیگر هم هستیم و واقعیت هم این است که امکان جمع کردن پایه های مونوریل ماننداتفاقی که در صادقیه تهران افتاد وجود ندارد زیرا در تهران پروژه مونوریل در ابتدای راه بود و در قم پیشرفت زیادی داشته به جز پایه هایی که می بینید تجهیزات زیادی خریداری شده که در انبارهاست. به دلیل بلاتکلیفی طولانی این پروژه وضعیت آن پیچیده شده است.
به گفته دهناد شرکتی که قرار بود واگن های مونوریل ر تأمین کند منحل شده و دیگر وجود ندارد اما شرکت مپنا اعلام آمادگی کرده که با مهندسی معکوس برای ما واگن های مورد نیاز را تأمین کند.
او یک پیشنهاد شخصی هم برای باز کردن گره کور مونوریل قم دارد که هنوز در مرحله کارشناسی است. دهناد توضیح می دهد: با توجه به اینکه مسیری که از ابتدا برای مونوریل انتخاب شده مسیر مناسبی نبوده و جاذب سفر نیست، می توان یکسری کاربری های جدیدی را اطراف خط مونوریل ایجاد کرد؛ یعنی در طرح تفصیلی و طرح جامع شهری یکسری لکه هایی را بارگذاری کنیم. اراضی بزرگی در این مسیر وجود دارد که اصلاً بارگذاری نشده اندهای حالا می تواند حمل و نقلی باشد مثل یک پایانه. مثلاً اتوبوس های بین شهری که می خواهند به قم بیایند، همه به آن نقطه منتقل شوند یا تاکسی ها؛ یا در کنار و مجاورت آن یکسری تراکم هایی داده شود، در تهران هم نمونه های آن مجتمع های ایستگاهی است که در کنارایستگاه های مترو قرار می گیرند. با کمک بخش خصوصی بخشی از هزینه های جاری و هزینه های اولیه پروژه را تأمین می کنند. برای باز کردن گره مونوریل جسارت در تصمیم گیری داشت.
او در پاسخ به این پرسش که این روزها مدیران شهری برای حل گره های پایتخت از خانه سازی تا خرید اتوبوس و واگن روی کمک چینی ها حساب کرده اند قمی ها نمی خواهند برای پایان چالش مونوریل از این ظرفیت استفاده کنند هم می گوید: اتفاقاً یک کارهایی هم انجام شده تقریباً می شود گفت با محوریت استانداری هم بوده است. یک اتفاقاتی انجام شده، یک پیگیری هایی دارد انجام می شود که حالا باید ببینیم چه زمانی به نتیجه می رسد و روی کاغذ می آید. ولی با همین مجموعه ها یک پیگیری هایی دارد انجام می شود.
نظر رئیسی چیست؟ امامجتبی ذوالنوری نماینده مردم قم در مجلس به تازگی اعلام کرده است: پروژه مونوریل باید به فرودگاه قم و پردیسان متصل شود و تنها در این صورت است که هم صرفه اقتصادی خواهد داشت اما شهرداری درخصوص مونوریل مانع تراشی کرده و اجازه نمی دهد تصمیم گیری نهایی انجام شود. بنده این طرح را به رئیس جمهور هم ارائه داده و موافقت را از ایشان گرفته ام و آقای رئیسی هم به استاندار قم گفته اند که مونوریل باید به این طریق تکمیل شود. باتوجه به اهمیت تکمیل مترو و مونوریل قم تا 25 هزار میلیارد ریال اعتبار برای این 2 پروژه در نظر گرفته شده که سال آینده تخصیص خواهد یافت.
به گفته او مونوریل قم سال هاست تبدیل به غصه مردم شده و جلوه منفی برای گردشگران دارد، جانمایی غلط این پروژه باعث شد روند اجرای آن طولانی شود. مونوریل باید در مکانی بنا می شد که جمعیت بیشتری را تحت پوشش خود قرار می داد اما در مسیری بنا شده است که حتی در بحث اتوبوس رانی هم صرفه اقتصادی ندارد. در ابتدا بحث هایی برای تخریب این پروژه مطرح شد که من مخالف بودم چرا که این پروژه با پول بیت المال ساخته شده است و اگر تخریب می شد باید هزینه هنگفتی برای تخریب آن می دادیم و از طرفی دیگر باید خسارت سنگینی به شرکت پیمانکار می دادیم.
به نظر می رسد برای رسیدن داستان مونوریل قم به پایان زمان زیادی لازم است. مدیران این شهر نه دل دارند که از پایه های این پروژه صرفه نظر کنند و نه دلشان می آید از بودجه شهر صرف تکمیل این پروژه کنند در حال حاضر دو گزینه جدید روی میز است نخست بارگذاری در زمین های خالی اطراف پروژه و دیگری حضور چینی ها برای تکمیل این پروژه.
*فیل سفید درباره دارایی هایی به کار می رود که مالک آن ها نمی تواند به سادگی از بندِ آن ها رها شود و در عین حال میزان استفاده و مفید بودنشان نسبت به هزینهٔ نگهداری شان ناچیز است. آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید