بزرگنمايي:

عصر قم -
یک کارشناس مهدویت با اشاره به رواج نگاه تعیینی و تطبیقی به مسئله ظهور در جوامع اسلامی، تصریح کرد: به "حاشیه رفتن اصل حرکت"، "مسئولیت گریزی" و "امید کاذب" 3 آسیب این نوع نگاه است. 
حجت الاسلام والمسلمین مجتبی رضایی امروز در سومین نشست از سلسله نشست های جشنواره ملی مهدویت با موضوع "آسیب شناسی مصداق های آخرالزمانی" که در ستاد جهاددانشگاهی قم برگزار شد، گفت: ما با پدیده‌ای به اسم "ظهور"، "آخرالزمان" و "منجی" مواجه هستیم، پدیده ای که به نام "دنیای پاک" و "جهان سالم" هم شناخته می شود.
وی افزود: در برابر ظهور دو نوع نگاه وجود دارد؛ یک نگاه، "تعیین زمان" و یک نگاه، "زمینه سازی برای ظهور" است؛ متاسفانه در جوامع اسلامی نگاه اول رواج بیشتری دارد و به تعیین زمان و مصداق می پردازند و به عنوان مثال اشخاص و زمان ها و مکان ها را با توصیفاتی که در روایات پیامبر (ص) آمده تطبیق می دهند؛ در برابر، کاری که وظیفه جوامع اسلامی است را دیگران انجام می دهند و نگاه مقدمه چینی و زمینه‌سازی را پیگیری می کنند.
تعیین و تطبیقی در مواجهه با مسئله ظهور امکان ندارد
عضو هیئت علمی مرکز تخصصی موعود با بیان اینکه عملا چنین تعیین و تطبیقی در مواجهه با مسئله ظهور امکان ندارد، تصریح کرد: بر اساس آموزه‌ای که در تمام ادیان اعم از آسمانی و غیر آسمانی وجود دارد، فعالیت و حوزه کاری منجی، جهانی است، وقتی قرار است حرکتی در حوزه جهان شکل بگیرد نیاز به زیرساخت ها، آمادگی ها و بسترهایی دارد که پیش بینی این بسترها در توان هیچ کس نیست، جامعه ای که قرار است به سمت هدفی حرکت کند، باید به مرحله ای از رشد وآمادگی رسیده باشد.
وی ادامه داد: موج جهانی نیازمند رصد و فرصت شناسی است؛ شخصی که می خواهد جهان را هدایت کند و موجی ایجاد کند، باید بداند چه موقع و کجا این کار را انجام دهد.
رضایی اظهار کرد: آنچه که تعیین زمان ظهور را غیرممکن میکند این است که ظهور منجی به بسترهای مناسبی نیاز دارد که این بسترهای مناسب را ما نمی توانیم تشخیص دهیم و دیگر این که گاهی در فضای جهانی حوادث غیرقابل پیش بینی رخ می دهد که این حوادث، کل نظام ها و سیاست ها را تغییر می دهد؛ نکته دومی که تعیین زمان ظهور را غیرممکن می کند، همین حوادث و اتفاقاتی است که در عالم رخ می دهد.
ظهور؛ واقعیتی تعریف شده که زمان مشخص ندارد
وی با تاکید بر اینکه اینگونه تطبیق ها و تعیین ها فاقد وجاهت علمی است، گفت: اگر قرار بر تعیین زمان ظهور بر اساس علم باشد، این مسئله فقط در قالب چشم انداز ممکن است؛ البته این نکته قابل ذکر است که ظهور یک واقعیت تعریف شده است که زمان تعیین شده و مشخصی ندارد، پس نمی توان چشم اندازی برای این موضوع در نظر گرفت.
این نویسنده و پژوهشگر حوزه ادامه داد: نکته سوم این است که این تعیین زمان‌ها عاقلانه نیست؛ آنچه که از نظر عقلی قابلیت تایید را دارد، این است که انسان ها در جهت هدف حرکت کنند نه این که هدف را با حرکت خود تنظیم کنند؛ هدفی مثل ظهور و حضور منجی قابل تغییر با حرکت انسان ها نیست؛ کسانی که به دنبال تعیین و تطبیق هستند، در واقع هدف را به سمت خود حرکت می دهند.
وی با بیان اینکه تنها نگاه زمینه‌سازانه است که از 4 شاخصه عمده "واقع بینانه"، "سازنده"،" قابل تعریف در مراحل مختلف" و" قابل اجرا در مناطق و جوامع گوناگون" برخورداراست، به سرگذشت قوم بنی اسرائیل اشاره کرد و گفت: شرایط امروز جامعه ما تقریبا شبیه آن چیزی است که برای بنی اسرائیل اتفاق افتاد، بنی اسرائیل حاضر به همراهی رهبر خود نشد و انتظار داشت که حضرت موسی (ع) مشکلات را حل کند، این مسئله باعث شد بدون رهبر و راهنما تا چندین سال در بیابان ها سرگردان شوند؛ بنی اسرائیل بعد از مدتی به این نتیجه رسید که برای رسیدن به آرمان باید حرکت کرد و با تشکیل حکومت در منطقه فلسطین امروزی، برای ظهور منجی زمینه سازی کردند؛ در ظاهر، این تشکیل حکومت برای دفاع از مظلومیت یهود و جلوگیری از یهود کشی بود، اما در حقیقت این یک حرکت زمینه سازانه برای ظهور است.
رضایی تصریح کرد: نگاه تعیینی و تطبیقی در جوامع اسلامی 3 آسیب را به دنبال دارد؛ اول اینکه حرکت به سمت ظهور را به حاشیه می کشاند و باعث می شود از اصل ماجرا غافل شویم؛ جامعه‌ای که قرار است به سمت آرمان های خود حرکت کند سرگرم تطبیق حواشی با روایات ظهور می شود، دومین آسیب، مسئولیت گریزی جوامع مسلمان است؛ یعنی افراد جامعه را از حرکت بازمی‌دارد، آفت سومی که اینگونه تعیین و تطبیق ها در جامعه اسلامی ایجاد میکند، بحث امیدهای کاذب است؛ به جای اینکه جامعه به سمت درست و اشتهای حقیقی سوق داده شود، دچار اشتهای کاذب می شود.
این کارشناس مهدویت با بیان اینکه آفت اصلی این تعیین زمان ها و مصداق ها، دور کردن جوامع از آرمان اساسی و مسئولیت اصلی یعنی زمینه سازی و ایجاد بسترها است، افزود: حرکت ها نیاز به 3 اصل اساسی "رهبری"، "قانون" و " نیرو" دارد؛ مسلمانان معتقدند که رهبری، با امام زمان (عج) است و ایشان بر اساس قانون الهی حرکت می کنند؛ حرکت جهانی نیاز به نیرو و یار جهانی دارد، یعنی نیروهایی که منطقه ای فکر و عمل کنند؛ این نیروها را نداریم و به جای این که به فکر نیروسازی باشیم، درگیر تعیین مصداق و زمان شده ایم.