بزرگنمايي:

قم آنلاین - قم - مدیرکل تبلیغات اسلامی استان قم گفت: برای کاهش آسیب‌های اجتماعی در قم 17 منطقه شناسایی شد که در 10 منطقه توسط سازمان تبلیغات اسلامی برنامه‌های ویژه اجرا می‌شود.

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: شاید اگر مدعی شویم که سازمان تبلیغات اسلامی برخلاف اسم و رسمش یکی از کم سر و صداترین سازمان‌ها و نهادهای کشور است، پر بیراه نباشد. سازمانی که با دستور مستقیم حضرت امام(ره) و با هدف کلان و گسترده ترویج و تبلیغ ارزش‌های انقلابی و دینی در سطح کشور پا به عرصه وجود گذاشت و اکنون با گذشت نزدیک به 40 سال از عمر خود، متولی مباحث و مسائل عمده فرهنگی، اجتماعی و حتی هنری است.
از این رو با مدیرکل تبلیغات اسلامی استان قم، حجت الاسلام عباس اسکندری ‌در مورد برنامه‌ها و اهداف این سازمان در زمینه کاهش آسیب‌های اجتماعی گفت‌وگوی مفصلی انجام دادیم که بخش اول این گفت‌وگو بدین شرح است:
شاید یکی از ویژگی‌هایی که وظیفه استان قم را در مسائل فرهنگی و اجتماعی خاص‌تر می‌کند، مهاجرپذیری و وجود اقوام و آداب و رسوم متنوع باشد. در این زمینه چه برنامه‌هایی داشته‌اید؟
البته نفس مهاجرت و مهاجرت پذیری قم نمی‌تواند آسیب باشد. چرا که اغلب کسانی که به قم مهاجرت می‌کنند نیت و هدف معنوی و مذهبی دارند و می‌خواهند در سایه برکات این شهر باشند. هرچند در کنار این فرصت، نیاز به ساماندهی و مدیریت فرهنگی داریم که چون کمتر اتفاق می‌افتد، آسیب‌هایی متوجه شهر شده است.
به هر حال باید بپذیریم که در قم سکونت‌گاه‌های غیر رسمی وجود دارد که منبع آسیب‌های اجتماعی محسوب می‌شوند.
بله قبول دارم. حتی مقام معظم رهبری نسبت به آسیب‌های اجتماعی حاشیه شهرها حساسیت دارند و حتی در جلسات مسئولان عالی رتبه هم شرکت می‌کنند و نظارت دارند. ما هم در استان قم با تشکیل ستادی مناطق آسیب‌پذیر در سکونت‌های غیر رسمی را رصد کردیم.
بدین منظور 17 منطقه شناسایی شد و 10 منطقه را تحت پوشش قرار دادیم. البته در کشور تنها سه استان را که قم جزو آنها نیست به عنوان شهرهای پایلوت برای حمایت و آموزش ویژه مناطق محروم در نظر گرفتند؛ بنابراین ما نتوانستیم در این زمینه اعتبار ملی جذب کنیم و در سطح استان و با کمک و همراهی دستگاه‌های اجرایی طرح ساماندهی اجتماعی و فرهنگی سکونت‌های غیر رسمی را به اجرا گذاشتیم.
برای اجرای این طرح چه راهبردها و برنامه‌هایی به اجرا در آمده است؟
بهترین گزینه برای اجرای طرح‌های فرهنگی و اجتماعی نشأت گرفته از ارزش‌های دینی مسجد است. مساجد همیشه به عنوان کانون و پایگاه مردمی و معنوی ارزش‌های انقلابی بوده‌اند.
بنابراین سازمان 10 مسجد محوری را در مناطق ده گانه مد نظر خود انتخاب کرد و سپس ائمه جماعات این مساجد ده گانه را دعوت کرده و آموزش‌های لازم را تدارک دیدیم. ضمن اینکه به ائمه جماعت مساجد محوری تکلیف کردیم که هرکدام 10 مسجد تابعه و اقماری را تحت پوشش قرار داده و برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی خود را اجرا کنند. در واقع در این طرح 100 مسجد مبلغ گفتمان انقلابی و ارتقای ارزش‌های اجتماعی اسلام شدند. در این طرح سازمان تبلیغات اسلامی نقش کاملاً نظارتی، حمایت فکری و برنامه‌ای و مالی داشته است.
لطفاً گزارش مختصری از طرح ارتقای ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی در مناطق محروم ارائه بفرمایید.
سازمان تبلغات اسلامی اجرای این طرح مهم را به شبکه‌های مردم نهاد خود سپرده است. ائمه جماعت، هیئت‌های مذهبی، مداحان و شعرای آیینی و مبلغان مرد و زن، محور مدیریت و اجرای طرح می‌باشند.
در ابتدا برای این گروه‌ها تنها در 6 ماهه دوم سال 96 بیش از 450 جلسه معنوی و اخلاقی را برگزار کردیم. سپس دوره‌های مشاوره را با 310 و مباحث مهدویت با 140 جلسه برای این شبکه‌ها به انجام رساندیم. برگزاری 175 جلسه آسیب‌های اجتماعی، 210 نشست سبک زندگی ایرانی- اسلامی، 300 نشست معرفی انقلاب اسلامی با رویکرد آسیب‌های اجتماعی از دیگر برنامه‌های سازمان بوده است.
دوره‌های آموزشی و توجیهی شما فقط محدود به گروه‌های خاصی بوده است؟
خیر. در گام‌های بعدی مدارس آموزش و پرورش هدف برنامه‌های اجتماعی و فرهنگی ما بودند. برگزاری 600 محفل قرآنی، 75 جلسه توجیهی تأثیرات مخرب فضای مجازی، 70 مورد برگزاری مسابقه فرهنگی و قرآنی و 35 برنامه ویژه والدین دانش آموزان از جمله کارکردهای این طرح هستند.
برنامه‌های ما برای اقشار مختلف خانواده‌ها و عموم مردم به ویژه برای نوجوان و جوان و هیئات مذهبی با آموزش خطرات مواد مخدر، 85 جلسه تفسیر قرآن با محوریت کاهش آسیب‌های اجتماعی و برگزاری 150 اردوی فرهنگی آموزشی ائمه جماعت و اقشار مختلف و حتی 120 دوره آموزشی اصلاح ذات البین و تقویت صله رحم برای گروه‌های مخاطبان و خانواده‌ها ادامه داشته است.
اسکلت و متن اصلی دوره‌های آموزشی سازمان در زمینه قرآنی، سبک زندگی ایرانی اسلامی و گفتمان دینی و معرفی و کاهش آسیب‌های گریبانگیری مانند اعتیاد، جایگاه خانواده، طلاق، مهاجرت و بیکاری، مهارت زندگی، حجاب و... بوده است و حتی دوره‌هایی مانند آسیب‌های مواد مخدر را برای ریش سفیدان و معتمدان محلات گروه‌های هدف برگزار کردیم.
یکی از معضلاتی که در حال حاضر گریبان خانواده‌ها را گرفته، نداشتن سواد تربیت جنسی کودکان و نوجوانان است. با توجه به محدودیت‌ها و معذوریت‌هایی هم که وجود دارد این نوع آموزش‌ها هیچ موقع توسط خانواده‌ها و حتی دیگر مراکز امکان طرح نمی‌یابد. آیا در این زمینه کاری شده است؟
در طرحی که در حال انجام آن هستیم؛ خانواده و حفظ کرامت حریم خانواده در اولویت قرار گرفته است. ما دوره‌های آموزشی را در مجتمع فرهنگی نور برای خانواده‌ها در خصوص نوع پوشش و آرایش، همسر آزاری، کودک آزاری، معضل فرار از خانه و... توسط اساتید فرهیخته حوزوی برگزار کردیم.
در این دوره‌ها به صورت بسیار شفاف و تشریحی این نوع معضلات را معرفی کردیم حتی برخی نسبت به باز بودن مسائل معترض شدند؛ اما برای آنها توضیح دادیم که برای کاهش آسیب‌های اجتماعی چاره‌ای جز تبیین موضوعات نیست.
در این طرح چه حمایت‌ها و پشتیبانی از طرف سازمان و نهادهای دولتی استان انجام گرفته است؟
از لحاظ تأمین استادان و همفکری واقعاً مدیون شورای عالی حوزه و دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم هستیم. در اجرا و پشتیبانی هم باید از معاونت امنیتی و سیاسی استانداری، آموزش و پرورش، سازمان بهزیستی و برخی دیگر از نهادی مرتبط تشکر و قدردانی کنم.
به نظر شما سازمان تبلیغات اسلامی چه ویژگی‌هایی دارد که آن را از دیگر ارگان‌ها و نهادها متمایز می‌کند؟
سازمان تبلیغات اسلامی از بدو راه‌اندازی یک نهاد انقلابی و مردم نهاد زیر نظر مقام معظم رهبری بوده است. محوریت سازمان بر فعالیت و حرکت مردمی و مذهبی برخاسته از شبکه‌های مردم نهادی مانند هیئات مذهبی، مداحان و شعرای اهل بیت(ع)، ائمه جماعت، اهالی مسجد و مبلغان دینی شکل گرفته است.
درست است که مانند هر سازمان دولتی دیگر برای بخش عمده تأمین هزینه‌های خود وابسته بوده‌ایم، اما آنچه که این سازمان را پیشرو و فعال جلوه می‌دهد و مدعی هستیم که طی 4 دهه اخیر دچار فرسایش و رکود نشده‌ایم؛ علاوه بر رویکرد مردم نهاد و مذهبی، نیروهای کم توقع و مخلصی هستند که روحیه انقلابی و دین مداری خود را حفظ کرده‌اند و با کمترین امکانات و دریافتی همچنان پیشرو و نوآورانه فعالیت می‌کنند.