بزرگنمايي:

عصرقم- عبدالله حاجی باقری  با اشاره به تعاریف موجود از تجرد قطعی افزود: تجرد قطعی مفهومی است که در دهه‌های اخیر در ایران در نشست‌ها و مباحث جمعیت‌شناسی و جامعه‌شناسی در حوزه ازدواج و زنان مطرح می‌شود و بیشتر به معنای این است که فرد، شرایط مناسب سن ازدواج را از دست داده و اگر ازدواج هم صورت بدهد امکان باروری ندارد.

وی با بیان اینکه بر اساس نتایج سرشماری سال 1395،‌ 10 تا 15 درصد زنان 35 تا 40 ساله در ایران مجرد هستند، ادامه داد: 50 درصد جمعیت کشور را زنان تشکیل می‌دهند و از این 50 درصد 10 درصد را دختران 24 تا 44 سال که نزدیک به سن ازدواج هستند، تشکیل می‌دهند.

عضو هیات اندیشه ورز قم ادامه داد: اعتقادی به یک سن قطعی برای تجرد ندارم ولی تجرد قطعی را می‌توان بین سن 35 تا 43 سال در نظر گرفت که امکان ازدواج و امکان باروری در آن سن وجود نداشته و یا با چالش مواجه خواهد بود.

وی با بیان اینکه آمار دقیقی از آمار تجرد قطعی در قم وجود ندارد، اظهار داشت: با توجه به آمار رسمی از تجرد قطعی در کشور و بر اساس احتمالات علمی می‌توان گفت که 5 تا 7 درصد دختران قم در موقعیت تجرد قطعی قرار دارند.

این جامعه شناس با تاکید بر اینکه 550 تا 800 هزار تجرد قطعی در کشور وجود دارد افزود: با در نظر گرفتن سن 35 تا 43 سال برای تجرد قطعی، می‌توان دریافت که بخش زیادی از تجرد قطعی مربوط به متولدان دهه 60 است.

باقری افزود: از منظر ساختاری نیز نوع سیاست های جمعیتی و کنترلی و تضادهای این سیاست ها در هر 2 دهه توسط دولتمردان و همچنین تحولات اجتماعی و اقتصادی 2 دهه گذشته از جمله گسترش فضای مجازی و رسانه‌ای از عوامل ایجاد و افزایش تجرد قطعی در دهه ی شصتی ها است.

عضو هیات اندیشه ورز قم ادامه داد: جامعه سنتی ما در حال تغییر و گذار به سمت جامعه مدرن است که این موضوع هم موجب تغییر سبک زندگی، تغییر ارزش های اجتماعی و ظهور ارزش های جدید و تحول در الگوهای زناشویی شده است.

وی با تشریح دلایل تجرد قطعی دهه شصتی‌ها گفت: وقوع جنگ تحمیلی،‌ تحولات اقتصادی و اجتماعی، تغییر الگوی های زناشویی، افزایش سن ازدواج، رشد جمعیت، افزایش کمی و کیفی انواع دانشگاه‌های دولتی،‌ آزاد و پیام نور در کشور، افزایش ورود دختران به دانشگاه و در نتیجه افزایش آگاهی‌ها و اطلاع از وضعیت اقتصادی اجتماعی در تعاملات دانشگاهی و همچنین افزایش توقعات دختران تحصیلکرده و احتمالا مستقل شده از نظراشتغال و درآمد از جمله دلایل تجرد قطعی در بین متولدان دهه 60 می‌توان نام برد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: دهه شصتی‌ها آدم‌های آرمان‌گرا و کمال‌گرا هستند و باورها و اعتقادات دینی آنها موجب می‌شد که برای ازدواج به خودنمایی های امروزی روی نیاورند و این موجب دامن زدن به وسواسی خاص نزد خانواده‌ها، افزاد و جامعه شد که نتیجه آن ارمانگرایی، افزایش سن ازدواج را بهمراه داشت

باقری افزود: در دهه 80 و 90 اما برعکس دهه 60 و 70 در حالی با شعار افزایش جمعیت روبرو می‌شویم که همزمان با اوج بحران‌های اقتصادی،‌ با تغییر الگوهای سبک زندگی مواجه هستیم  و همزمان در این دوره، رسانه‌ها و فضای مجازی موضوع خانواده را با چالش مواجه کرد..

وی ادامه داد: بر اساس آمارهای علمی،‌ نسبت تجرد قطعی دختران به پسران حدود 6 به یک است که نشان می‌دهد تجرد قطعی در دختران بیشتر و آسیب‌ها و پیامدهای منفی آن نیز بسیار بیشتر از پسران است.

باقری با بیان اینکه اگر بخواهیم این آسیب را با رویکرد جامعه شناسی تفهمی تفسیرگرایی ببینیم، بخشی از افزایش تجردها، آگاهانه و یک انتخاب است، افراد کنشگرانی هستند که وضعیت خود را نه با جامعه که با با تمایلات خودشان بررسی کرده، حساب و کتابی می کنند و بعد دست به انتخاب یک وضعیت میزنند و واکنش جامعه هم برایشان اهمیتی ندارد. آنها متناسب با فهم و تفسیر خود از شرایط و وضعیت خود و جامعه،تصمیم می گیرند و انتخاب می کنند.

عضو هیات اندیشه ورز قم بیان کرد: با ورود مدرنیته به ایران در دهه 30 شمسی، جامعه و خانواده ایرانی به تدریج دچار تغییر و تحول شد و بعد از انقلاب هم به دلیل ترسیم آرمان‌شهر و تصویری بهشتی دینی مطلق و تقدس خانواده و ازدواج، تصور بر این بود که این ارمان با صرف شعار از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود.

وی ادامه داد: اما بلافاصله پس از دهه 60 و توقف جنگ تحمیلی، سرعت مدرنیته و تغییرات اجتماعی، ‌فناوری، اقتصادی، فرهنگی و رسانه‌ای در ایران سرعت چشم‌گیری پیدا کرد و نهاد خانواده و ازدواج از جمله مواردی بود که به شدت تحت تاثیر و پیدایش  ارزش های جدید قرار گرفت که در این زمینه سریال های تلویزیونی، افزایش قیمت نفت، کنش های سیاسی دولتمردان، برجسته شدن حقوق زنان و اشتغال آنها  در فضای خانواده و فرهنگ ازدواج تاثیر گذار بود.