بزرگنمايي:

عصر قم - قم - خبر آتش سوزی در شهرک‌های صنعتی به ویژه شهرک شکوهیه از جمله اخبار پر تکرار در قم است، خبرهایی که در دل خود میلیاردها تومان خسارت مالی به همراه دارد.

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها، زینب حیدری: خبر خیلی کوتاه بود، «یک کارخانه محصولات رنگی و شیمیایی در فاز دوم شهرک شکوهیه قم دچار حریق شد» این اما اولین باری نبود که شاهد آتش سوزی‌های سنگین در شهرک‌های صنعتی به ویژه شهرک شکوهیه بودیم و قطعاً آخرین هم نخواهد بود.
در این میان اما موضوعی بسیار تکراری را شاهدیم، آن هم اعزام خیل عظیمی از امکانات آتش نشانی شهرداری قم به محل حادثه و این یعنی ضعف امکانات ایمنی در دل شهرک‌هایی که میلیاردها تومان سرمایه مادی و انسانی در آن متمرکزند.
به گفته مسئولان شرکت شهرک‌های صنعتی قم، فقط یک ایستگاه آتش نشانی با امکانات محدود در شهرک شکوهیه مستقر است، از همین رو در حوادث با وسعت زیاد که عمدتاً واحدهای مجاور نقطه حادثه را نیز درگیر می‌کند امکانات و تجهیزات آتش نشانی از شهر قم به شهرک شکوهیه منتقل می‌شود.
در پی وقوع آخرین حادثه نیز حدود 30 خودرو 70 نیروی آتش نشان به محل حادثه اعزام شد که در نهایت عملیات اطفا پس از ساعت‌ها با 4 مصدوم که 3 نفر آن آتش نشان بودند به طول انجامید. حال این سؤال پیش می‌آید که اگر همزمان حادثه‌ای در شهر رخ دهد و نیاز به اعزام همه امکانات باشد تکلیف چیست؟
بر اساس آخرین بخشنامه سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور نحوه خدمات رسانی سازمان‌ها و واحدهای آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری‌ها در خارج از حریم شهرها عبارت است از «بر اساس مفاد قانون شهرداری، مسئولیت شهرداری‌ها صرفاً برای اطفای آتش‌سوزی در محدوده و حریم شهرها است. ضمن اینکه طبق بند (3) ماده (16) آئین‌نامه مدیریت ایمنی حمل و نقل و سوانح رانندگی وظیفه جستجو و نجات شامل اطفای آتش سوزی، امداد و نجات و رهاسازی در شهرها و حریم آن به سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری محول و متعاقب آن، همین وظیفه در محل‌های برون شهری طبق بند (4) ماده مذکور جزو وظایف سازمان امداد و نجات هلال احمر، احصاء شده است.
بر اساس گزارش روابط عمومی سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور، در حال حاضر و صرفاً در مواقع بحران به تشخیص، مسئولیت و دستور فرماندار و استاندار به‌عنوان مدیران بحران شهرستان و استان، شهرداری‌ها نیز مشابه سایر دستگاه‌ها، به عنوان پشتیبان موظف به ارائه خدمات در نقاط مختلف می‌باشند.»

لزوم بازنگری در اعطای مجوز به واحدهای صنعتی پرمخاطره
رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان قم در گفت‌وگو با خبرنگار مهر ، آتش سوزی اخیر در شهرک صنعتی شکوهیه را زنگ خطری برای استان برشمرد و اظهار داشت: استان قم باید روند اعطای مجوز و فعالیت واحدها در شهرک‌های صنعتی را بازبینی کند. مقوله ایمنی برای کارخانه‌های در حال فعالیت، در حال ساخت و ساز، در حال کار و در مسیر تقاضا مواردی است که می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.
حسن آقاجانی معتقد است: کارخانه‌هایی که فعالیت آن‌ها مخاطره آمیز است نباید در شهرک صنعتی شکوهیه فعال شوند از دیگر سو واحدهای پرمخاطره‌ای که در حال فعالیت هستند نیز باید از نظر ایمنی تقویت شوند تا دیگر شاهد چنین حوادثی نباشیم.
به گفته وی، اگر امروز موضوع ایمنی در شهرک‌های صنعتی جدی گرفته نشود در حوادث آینده تنها افسوس و حجم سنگینی خسارت روی دست استان می‌ماند.
تشکیل 4 کمیته برای ایمنی شهرک صنعتی شکوهیه
معاون هماهنگی و امور عمرانی استاندار قم در مقوله ایمنی شهرک‌های صنعتی اما بر این باور است که مباحث ایمنی در شهرک‌های صنعتی به صورتی است که اگر بخواهیم اساسی آن را بازنگری کنیم باید از ابتدا به مباحث طراحی بپردازیم در این صورت اگر این طراحی به ضوابط منسجم برسد می‌تواند برای شهرک‌های صنعتی جدید کاربرد داشته باشد.
محسن بهشتی در پاسخ به این سؤال خبرنگار مهر ، که در شرایط موجود برای وضع ایمنی شهرک‌های صنعتی چه اقدام مؤثری می‌توان انجام داد گفت: 4 کمیته تشکیل شده تا برای ایمنی شهرک صنعتی شکوهیه برنامه‌ریزی صورت بگیرد.
به گفته وی، بیشتر مشکل پیش رو برای آتش سوزی در شهرک‌های صنعتی در بلوک شیمیایی است چرا که مستعد حریق هستند در نتیجه آتش بلافاصله به واحدهای مجاور سرایت می‌کند. در شرایطی که نمی‌توان این واحدها را در مجاورت واحدهای غیر شیمیایی مستقر کنیم چون با ضوابط زیست محیطی مغایر است اما ضابطه طراحی و تفکیک این واحدها نیازمند بازنگری‌های اساسی است.

کمبود امکانات آتش نشانی
بهشتی شبکه لوله‌گذاری، شیرهای هیدرانت و آب مورد نیاز برای تقویت ایمنی شهرک شکوهیه مورد تأکید قرار داد و تصریح کرد: آب باید با فشار قوی در شبکه باشد اما به دلیل کمبود منابع فشار آب در زمان اطفای حریق مناسب نیست. همین موضوع فرایند اطفا را با زمان زیادی مواجه می‌کند.
وی ادامه داد: علاوه بر موضوع آب مورد نیاز برای آتش نشانی باید چندین ایستگاه در این شهرک مستقر شود در حال حاضر تنها یک ایستگاه با 4 خودرو در شکوهیه مستقر و ایستگاه دوم در دست ساخت است. در حالی که شهرک شکوهیه به بیش از 2 ایستگاه آتش نشانی نیاز دارد.
با کمتر از 50 میلیارد تومان می‌توان ایمنی پایدار را برای شهرک صنعتی شکوهیه ایجاد کرد
معاون استاندار قم میزان خسارت وارده در آخرین حادثه آتش سوزی شهرک شکوهیه را بیش از 60 میلیارد تومان اعلام کرد و افزود: اگر 4 آتش سوزی با همین میزان خسارت ایجاد شود سالانه 240 میلیارد تومان خسارت بابت کمبود امکانات ایمنی به استان تحمیل می‌شود و این در حالی است که با کمتر از 50 میلیارد تومان می‌توان ایمنی پایدار را برای شهرک ایجاد کرد.
بهشتی با تأکید بر اینکه در هر حادثه سرمایه ملی زیادی با خسارت مواجه می‌شود، خاطرنشان کرد: آتش نشانی شهرداری قم خوشبختانه با قوت در حوادث مختلف حاضر می‌شود که البته موانع قانونی برای این اقدام وجود داشت اما با مصوبه شورای تأمین استان مشکل حقوقی خروج آتش نشانی شهر برای کمک به حوادث آتش سوزی در شهرک‌ها و محورهای مواصلاتی رفع شده است.
آنچه به وضوح در این میان حلقه مفقوده ایمنی به شمار می‌آید نبود دغدغه و برنامه تخصصی برای مدیریت موضوع ایمنی و پیشگیری است، موضوعی که متخصص آن به وفور زیاد است اما اراده‌ای برای جدی گرفتن آن نیست.
میلیاردها تومان سرمایه ملی در شهرک‌های صنعتی بیرون از حریم شهر مستقر است بدون امکانات ایمنی کافی و در سوی دیگر شهری با بیش از یک میلیون نفر جمعیت که آتش نشانی شهرداری متولی امر ایمنی آن است اما به هم ریختگی مسئولیت‌ها یا بی توجهی به مقوله ایمنی هم این سوی شهر را تهدید می‌کند و هم آنسوی شهر را.